Hendrick Avercamp (Amsterdam, januari 1585 - Kampen, mei 1634) is een Nederlandse schilder die vooral winterse schaatstaferelen schilderde.
Avercamp werd geboren in Amsterdam maar verhuisde op eenjarige leeftijd met zijn ouders naar Kampen. Zijn vader was apotheker. Van moederskant was hij een kleinzoon van de geleerde Petrus Meerhoutanus. Avercamp was doofstom. Hij kreeg de bijnaam de Stomme van Kampen. Zijn moeder gaf hem les in schrijven, maar tekenen lag hem beter. Hiermee uitte hij zijn gevoelens.
Toen hij 12 jaar was, begon Avercamp met lessen in de tekenkunst bij een arme tekenaar. Deze overleed tijdens een pestplaag, net als zijn vader (1602) en zijn broer. Op zijn 18e ging Avercamp naar een oom van moederskant in Amsterdam. Daar ging hij in de leer bij onder anderen de Deense historieschilder en portrettist Pieter Isaacsz (1569-1625). In Amsterdam maakte Avercamp kennis met het werk van Vlaamse schilders onder wie Gillis van Coninxloo en Pieter Bruegel de Oude. Avercamp ging zich toeleggen op het schilderen van ijsgezichten. Vermoedelijk in 1607 ging Avercamp terug naar Kampen. Hier bleef hij werken tot zijn dood in 1634, op 49-jarige leeftijd.
Waarschijnlijk schilderde Avercamp in zijn atelier aan de hand van schetsen die hij in de winter had gemaakt.
Avercamp is beroemd tot in het buitenland om zijn winterlandschappen. Hierop staan vaak veel mensen die bijvoorbeeld aan het schaatsen zijn. De voorliefde voor dit onderwerp ontstond tijdens de schaatstochten, die hij in zijn jeugd maakte. Het laatste kwart van de 16e eeuw, waarin Avercamp werd geboren, was dan ook een van de koudste periodes van de kleine ijstijd.
Hendrick Avercamp, Winterlandschap met windmolen - 17de eeuw
Herkomst: Kunsthaus Zürich, Permanent loan from a private collection, 2016
Beschrijving: Winterlandschap met windmolen, met colfspelers (zie detailafbeeldingen onder 'publicatie bekijken')
Hendrick Avercamp or Arent Arentsz. Cabel, Winter landscape with skaters
English, Nederlands
English
Winter landscape with skaters; in the background we see colf players. Attributed to Hendrick Avercamp (Amsterdam, January 1585 - May 1634, Kampen) or attributed to Arent Arentsz. named Cabel (Amsterdam, 1585 or 1586 – burried August 18th, 1631, Amsterdam). Both attributions are not entirely convincing Oil on panel. 15.5 x 27.7 cm
Provenance • private collection Willibald von Duschnitz, Vienna. 1920 - • art dealer Galerie Internationale, The Hague. 1934 - • private collection mevr. M. van Es-Dirksen, Rotterdam. 1936 - later familiebezit
• art dealer M. Schreuder, Zwanenburg (Haarlemmermeer). 1989 - ca. 1989-1990
Auctions • Christie's (London (England)) 2001-12-12, afb. kleurenreproductie, lotnr. 30, als toegeschreven aan Hendrick Avercamp, met opgave van herkomst, tentoonstelling en literatuur Exhibitions
• Oude kunst uit Haagsch bezit Gemeentemuseum Den Haag , The Hague , 1936-12-12 - 1937-01-31 , cat. nr. 27, als Hendrick Avercamp of Arent Artentsz.
Literature • Welcker/Hensbroek-van der Poel 1979 , nr. S 435 en S II.1 Source: Do Smit
Nederlands Winterlandschap met schaatsers; op de achtergrond zien we colfspelers. Toegeschreven aan Hendrick Avercamp (Amsterdam, januari 1585 - mei 1634, Kampen) of toegeschreven aan Arent Arentsz. genaamd Cabel (Amsterdam, 1585 of 1586 – begraven 18 augustus 1631, Amsterdam) ; beide toeschrijvingen zijn niet geheel overtuigend (M. de Kinkelder, september 2007) Olieverf op paneel. 15,5 x 27,7 cm
Herkomst • private collection Willibald von Duschnitz, Vienna. 1920 - • art dealer Galerie Internationale, The Hague. 1934 - • private collection mevr. M. van Es-Dirksen, Rotterdam. 1936 - later familiebezit
• art dealer M. Schreuder, Zwanenburg (Haarlemmermeer). 1989 - ca. 1989-1990
Veilingen • Christie's (London (England)) 2001-12-12, afb. kleurenreproductie, lotnr. 30, als toegeschreven aan Hendrick Avercamp, met opgave van herkomst, tentoonstelling en literatuur Tentoonstellingen • Oude kunst uit Haagsch bezit Gemeentemuseum Den Haag , The Hague , 1936-12-12 - 1937-01-31 , cat. nr. 27, als Hendrick Avercamp of Arent Artentsz.
Literatuur • Welcker/Hensbroek-van der Poel 1979 , nr. S 435 en S II.1 Bron: Do Smit
Als we denken aan 'kolf in de kunst', dan komen ons direct de schilderijen en prenten van Hendrick Avercamp (1585-1634) voor de geest. Doorgaans worden van hem twee dingen vermeld; dat hij zich specialiseerde in winterlandschappen en dat hij stom was. Dat laatste weten wij omdat hij in 1607 op de veiling van schilderijen van zijn leraar Pieter Isaacks (1569-1625) wordt vermeld als 'de stom tot Pieter Isacqs'. In 1614 verhuist hij met zijn familie naar Kampen -waar zijn vader en broer stadsapotheker werden- en daar wordt hij in een contract vermeld als 'Hendrick Avercamp de Stomme'.Ondanks zijn handicap maakte Avercamp als schilder een goede carrière. Zoals zovelen zocht hij in de sterk groeiende markt naar een niche, en vond die in het winterlandschap. Daarbij leunde hij op het werk van Vlaamse landschapsschilders als Van Coninxloo en Vinckboons, maar vooral op dat van Pieter Breughel de Oudere. Bij Avercamp 'vernederlandst' dat fantasierijke landschap, de horizon daalt, en er ontstaat een beeld van Nederland dat door Esaias van de Velde en Jan van Goyen verder zal worden ontwikkeld.De winterlandschappen zijn meesterlijk. Ten eerste om Avercamps voortreffelijke gevoel voor de atmosfeer van een winterdag, met zijn grijs-oranje licht en de suggestie van vorst die in de lucht hangt. Ten tweede om de breugheliaanse detaillering, met allerlei figuurtjes van allerlei rang en stand. Op Avercamps ijs komt de hele wereld tezamen. Elegante dames spelen kolf, paartjes zwieren, stijve heren schaatsen waardig, en in de marge dondert er altijd wel iemand op zijn kont, of zit er iemand een potje te schijten. Iconografen mogen er graag een beeld in zien van de egalitaire samenleving die de jonge republiek was; anderen zagen er een verbeelding in van 'de glibberigheid des levens', die iedereen, rijk en arm, te grazen kon nemen.Er is niet zoveel bekend over de positie van stommen (en doofstommen) in de Republiek. Makkelijk kan die niet geweest zijn, maar het feit dat Avercamp in contracten optreedt is er een aanwijzing voor dat hij niet handelingsonbekwaam was. Avercamps familie behoorde tot de betere burgerij en was redelijk welgesteld. Maar in haar testament vermeldt zijn moeder dat zij zich zorgen maakt om haar stomme zoon, die niet getrouwd is, en ongelukkig. Ze stipuleert dat hij behalve zijn rechtmatig deel ook een jaartoelage van honderd gulden zal krijgen.Koen Kleijn in 'De Groene Amsterdammer' van 27 november 2009Bij Hendrick Avercamp worden colf én kolf afgebeeld, soms zelfs op één schilderij. In dit webmuseum is Hendrick Avercamp vertegenwoordigd met ruim 130 prenten en schilderijen.
Hendrick Avercamp (1585-1634), Baroque Dutch. 21 september 2018
English Hendrick Barentsz. Avercamp was a non-verbal (and probably deaf) artist known as 'the Mute of Kampen' (de stom van Campen). He specialised in painting winter scenes. His paintings must have appealed to Dutch patriots as representing the landscape and life of the newly formed Republic of the United Provinces of the Netherlands. Avercamp was born in Amsterdam, and trained there probably with Pieter Isaacsz. His manner was based in the first place on that of the Flemish followers of Pieter Bruegel the Elder. He presumably came into contact with one of Bruegel's followers who had settled in Amsterdam, such as David Vinckboons. His nephew Barent Avercamp (1621-79) imitated his style of painting. Others followed his approach, for example, Arent Arentsz. His carefully characterised groups of small figures are drawn together in the paintings through subtly graduated colour. His pictures were composed in the studio from acutely observed watercolour drawings. 亨德里克巴倫茲。 愛福肯普 Avercamp是一位非語言（可能是聾）的藝術家，被稱為“Kampen的靜音”（de stom van Campen）。他專門畫冬季場景。他的畫作必須吸引荷蘭愛國者代表新成立的荷蘭聯合省共和國的景觀和生活。 愛福肯普出生在阿姆斯特丹，並在那裡接受過Pieter Isaacsz的訓練。他的態度首先取決於長老彼得·布魯蓋爾的佛蘭芒追隨者。據推測，他與在阿姆斯特丹定居的Bruegel的一位粉絲接觸過，比如David Vinckboons.His侄子Barent Avercamp（1621-79）模仿他的繪畫風格。其他人則遵循他的方法，例如，Arent Arentsz。 他精心刻畫的小人物群體通過巧妙的漸變色彩匯集在畫作中。他的照片是在工作室中從敏銳的水彩畫中創作出來的。
Hendrick Avercamp, A panoramic winter landscape with a multitude of figures on a frozen river. Ca. 1610
A panoramic winter landscape with a multitude of figures on a frozen river, painted by Hendrick Avercamp (1585 - 1634), probably around 1610.
This painting was sold by Sotheby's London on 9 July 2014, 7:00 PM BST. Estimate 1,000,000 — 1,500,000 GBP. Lot sold: 5,010,500 GBP (6,298,219 EUR) (Hammer Price with Buyer's Premium)
Property from an English private collection sold to benefit the following charities: • The Tuberous Sclerosis Association
• The Glasallt Fawr Camphill Community
• The Mutiple Sclerosis Trust and Eton Action
Oil on oak panel.
Current dimensions: 69.2 by 109 cm.; 27 by 43 in.
Original dimensions: circa 55 by 109 cm.
Catalogue note
This hitherto unpublished winter landscape was painted early in the artist’s career, probably around 1610, and is a significant addition to his early œuvre.1 It was originally painted on a panel comprising two horizontal panels, probably of fairly similar width. At some later date, probably after the artist’s death, a small section of the top edge of the upper panel was trimmed, presumably to remove the bevel, and a third horizontal panel was glued to it. The sky was thus extended, creating a more modern winter landscape with a much lowered horizon line. The bare branches of the trees left and right were extended into the added panel, and patches of pale blue sky, unfamiliar in Avercamp’s early winter scenes, were included.
The current appearance of the painting is shown here, but a reconstruction of its original appearance is shown as well, which includes a small section of the added plank, to recover the original proportions (see fig. 1). The lower two planks of the current panel thus comprise about 95% of the originally visible panel, allowing for the rebate of a frame. The proportions and the high horizon line are a key pointer to an early dating, and this is supported by tree-ring analysis (see below). Few of Avercamp’s pictures are dated, and latter-day scholars wisely suggest a relatively broad span of dates for undated works. Nonetheless, a comparison with one of his earliest dated pictures, the small landscape in Bergen, Norway, of 1608 shows a similarly high horizon line, also to be found in other works thought to date from the years around 1610 and the early teens. Avercamp was not consistent with horizon lines, but it is clear that by circa 1620 they are consistently lower, usually around the centre-line of the composition, and by the mid-1620s they are generally lower still. Avercamp’s early pictures are, like the present work, packed full of figures on the ice – too many to count – while many of his later works are sparser.
Details of Avercamp’s life are scant, and no biography of him was written until the latter part of the eighteenth century. His nickname was ‘De Stomme van Kampen’ (the Mute of Kampen), but we do not know for certain if he was in fact deaf or mute or both, and it is more likely that he was man of few words. It has become fashionable to make a romantic connection between his alleged affliction and the isolation from the world which it implies and his subject matter, so that one exhibition a few years ago was even entitled ‘Frozen Silence’. He lived for much of his life and died in Kampen, a city without a strong native artistic tradition in the eastern Dutch province of Overijssel. Avercamp included its fortified walls in several of his winter landscapes. He was however born in Amsterdam and spent some years there, perhaps as many as six, during his apprenticeship to the painter Pieter Isaacsz., whose elegant mannerist style, however, left no visible imprint on him. The present work was very likely painted during Avercamp’s Amsterdam sojourn.
Avercamp liked to re-use particular figures and elements in diverse compositions. Some of these evolved through several pictures over a span of dates, but many are generally found in paintings of roughly the same period. In many-figured paintings such as the present one, a list of such motifs would be a long one, but here follows a sample with its location in the present work listed first:
The rough wooden privy with a naked arse in the moment of defecation to the extreme left occurs first in a work of circa 1605 in Vienna. Similar structures occur in later pictures, but of different architecture and with greater modesty.
Several motifs from the present picture are found in a painting in the Rijksmuseum, Amsterdam, of circa 1608.2 These include the figure kneeling on the ice tying the laces of his skates in the extreme foreground, who is similarly placed in the Amsterdam work, the bird trap to the centre-left – a motif made famous in the works of Pieter Brueghel the Younger where a re-used old wooden door also serves as the trap – found in the lower left of the Amsterdam work, and the man right-of-centre stepping forward on his skates holding a fishing spear found nearer the right foreground in the Amsterdam picture.
A similar, though not identical castle with round tower that dominates the central background occurs in reverse in a similar position in a tondo winter landscape, also of circa 1608, in the National Gallery, London. The boat equipped with runners and flying a flag from its stern sailing away from us close hauled that occurs in the distance is to be found in several winter landscapes by Avercamp.3 Likewise the cartwheel fixed horizontally to a post found to the left, the largely submerged rowing boat to the right, and the remains of a horse frozen in the ice to the extreme left.4
Many other figures are similarly attired stock types that recur, though not identically depicted, in many works by Avercamp. There is a rich variety of lavishly dressed figures, both male and female, in the present picture, in which everyone who can is showing off their finery. Many of the ladies are wearing black sleeveless full-length cloaks, with headdresses with upstanding spikes. These cloaks, of which Avercamp painted in a number of forms, were called huiken, and originated in North Africa, passing via Spain to the Spanish Netherlands, and are often seen in Flemish painting from the late sixteenth century onwards. They would have been less common in Avercamp’s Kampen in the Eastern Netherlands, but were the height of fashion in Brabant, and Avercamp may have seen them in Amsterdam.5 They occur in several other works by him, including the winter landscapes on long-term loan from the Rijksmuseum to The Mauritshuis, The Hague, of circa 1610, and in the Los Angeles County Museum of Art, of circa 1620.6 Groups of couples skating away from the viewer, like the ones in the centre of the present picture, are found in several other early works, including the picture dated 1608 in Bergen. Most of the ladies are wearing bell-shaped hooped skirts, originally Spanish, called verdugado or farthingale in English, which were fashionable in Flanders at the end of the sixteenth century, but one has the slightly later drum-shaped hoop skirt which arrived from France in the first decade of the seventeenth century.7 Many of the women in the present picture and many other Avercamps wear black masks, whether to remain incognito or to preserve a desirable complexion, or most likely to protect them from the cold.8 Familiar too from many of the artist’s works are figures playing colf on the ice – here near the river bank to the left.
A familiar characteristic of many of Avercamp’s ice-scenes are the shadows of figures that the artist first included and then, changing his mind, painted out. The gradually increasing translucence of the overpaint often causes these to re-emerge. Perhaps because the artist used thicker paint in the present picture, they are less evident to the naked eye, but several of them can be seen in the infra-red image reproduced here (Fig. X), especially in the right foreground.
We are most grateful to Pieter Roelofs of the Rijksmuseum for his help in cataloguing this picture. He has suggested that the soldiers laying down arms in the left foreground, a motif not found in other works by the artist, may indicate that the painting dates from shortly after the signing of the Treaty of Antwerp in 1609, an armistice which initiated the Twelve Years Truce between the Dutch Republic and the Spanish Netherlands.
Technical analysis
A tree-ring analysis of the three planks currently comprising the panel was conducted by Ian Tyers of Dendrochronological Consultancy Ltd in April 2013.9 The two lower planks were sawn from the same slow-growing and long-lived Baltic oak tree which was felled after 1590, and they were almost certainly available for use during the first decade of the seventeenth century. The original panel was composed of these two planks alone. The added upper plank, also of Baltic oak, was sawn from a tree felled after 1627, and thus unlikely to have been available for use during Avercamp’s lifetime.
X-Ray
An X-Ray taken by Art Access Research in June 2013 shows clearly the consistent character of the lower two planks, and the very different appearance of the upper one, which seems to have a different ground layer (see Fig. 3). Remnants of a painted structure in the upper right corner suggest that the added plank had previously been used as part of the support of another panel painting. This makes it likely that the present panel was enlarged rather later than the earliest likely date of use of the upper plank in the mid-seventeenth century.
Infra-red Imaging
Infra-red imaging (IRR) made by Art Access Research in June 2013 underscores the different character of the upper plank, and clearly shows a pattern of receding black and white floor tiles in the upper right corner, indicating that the previous use of this plank was as the right-hand plank of an upright panel, probably a portrait (see Fig. 2).
1. On the basis of a photograph, Jhr. Dr. D.C. Röell, Director General of the Rijksmuseum, wrote in a letter dated 21 February 1949 that in his opinion the present work is ‘a genuine and excellent work by Hendrick Avercamp’. Earlier attributions to Molenaer and Brueghel are recorded.
2. See P. Roelofs, Winter landscape with skaters. Hendrick Avercamp, Amsterdam 2013, 78pp.
3. See P. Roelofs, Hendrick Avercamp, exhibition catalogue, Amsterdam 2009, p. 62, fig. 61.
4. Idem, p. 73, fig. 88.
5. See B. M. du Mortier, in Roelofs, op. cit., pp. 154–6, figs. 201–05.
6. See Roelofs, op. cit., pp. 46, 50, reproduced figs 35 and 42.
7. See du Mortier, op. cit., p. 148, fig. 187 and p. 151, figs 191 and 192.
8. Idem, p. 152.
9. Report 603. A printed copy of this is available on request and will be posted with the online catalogue of this sale.
The mentioned Fig's and more details can be found on http://www.sothebys.com/en/auc...
Provenance
The early history of this painting is as yet unknown. Although not securely documented in the present family until 1907, it is very probable that the painting entered the collection at a much earlier date. According to family history, the 2nd Baron Kilmaine, M.P. for Carlow 1790–1794, was acquiring paintings in the 1790s as his diary entry records when visiting London on 20 October 1795: ‘Go to Christy’s auction in Pal Mal’. Despite the fact there is no documentary evidence, some of the seventeeth-century Dutch and Flemish paintings and eighteenth-century Irish landscapes purchased at this period are illustrated in nineteenth-century watercolours of the Interiors of The Neale.
The painting is listed in the 1907 Inventory and Valuation of Paintings at The Neale produced by Bennett & Sons at the death of the 4th Baron Kilmaine and a letter and bill addressed to the 5th Baron Kilmaine (1878–1957) at The Neale in September 1909 from John & Edward Tracey, ‘Picture Cleaners, Restorers and Liners to the National Gallery of Ireland’, 13, Heytesbury Street, Dublin: ‘the panel picture, Skating Scene, is also very good. For setting 5 pictures to rights, this including touching up the frame will be £3’.
The painting remained at The Neale until 1925 when the 5th Baron Kilmaine sold his estates in Ireland and the family moved to England. The painting has remained in the collection of the present family hidden from public view until its recent discovery.
• Possibly James Caulfeild-Browne, 2nd Baron Kilmaine (1765–1825), The Neale, Co. Mayo, Ireland; • Francis William Browne, 4th Baron Kilmaine (1843–1907), The Neale, Co. Mayo, Ireland;
A Scene on the Ice, c. 1625, by Hendrick Avercamp (1585 - 1634)
Rich and poor mingle on the frozen waters of a river. From the lower left corner, a man quietly observes the many skaters. At the center, well-dressed ladies ride in an elegant sleigh driven by a groom; the horse’s shoes are spiked for traction on the slippery surface. Two little boys in the right corner play a game of colf (or kolf), a cross between modern-day hockey and golf. And in the background, sledges transport people and commercial goods on the frozen waterway.
Avercamp, who combined the Dutch love of landscape with scenes of daily life, was among the first European artists to specialize in depictions of winter. The pearly gray tonality here becomes ever paler and the forms less distinct as they move into the distance, subtly conveying a sense of deep space on a frosty day. The setting may be the IJssel River at Kampen, the Hanseatic town northeast of Amsterdam where Avercamp resided most of his life. Mute since birth and likely deaf as well, Avercamp was called "de Stomme van Kampen," meaning "the Mute of Kampen." Despite this disability, Avercamp had a successful and independent career as a painter of popular winter scenes.
The smooth ice of a frozen river or canal was (and is) a source of great pleasure for the Dutch. The sense of freedom it provided created an almost holiday spirit for both young and old, rich and poor. For the upper class it was a time to enjoy the brisk winter air in beautifully crafted horse-drawn sleighs; for the young at heart it offered a chance to skate along holding hands with a loved one; for others it provided a chance to play kolf, to ice fish, or just to watch the array of humanity enjoying their shared experience. Frozen waterways also served as transportation arteries that enabled the movement of people and goods, so winter days spent on the frozen ice may not always have been as carefree as this description would imply; still, the pictorial and literary traditions from the seventeenth century certainly highlight the positive aspects.[1] Primary among those who created this idyllic image of Dutch winters was Hendrick Avercamp. In numerous landscapes such as this one he recorded the experiences of his compatriots as they skated, sleighed, talked, or just quietly observed the open expanse of smooth ice on a frozen waterway.
Avercamp, who lived in Kampen, far removed from the artistic centers of Haarlem and Amsterdam, worked his entire career in a style that derived from sixteenth century prototypes, where landscape vistas were viewed from above to allow for a panoramic overview of the scene below. The specific type of winter scene favored by Avercamp follows a rich tradition that goes back to Pieter Bruegel the Elder (Flemish, c. 1525/1530 - 1569), such as the latter’s Winter Landscape with Bird-Trap, 1565 (Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Brussels), a composition whose popularity can be measured by the frequent copies made by the Flemish master’s son, Pieter Brueghel the Younger (Flemish, c. 1564 - 1637/1638). Similar scenes appeared in prints and drawings by other artists, including Hans Bol Hans Bol (Netherlandish, 1534 - 1593) [fig. 1] and David Vinckboons (Dutch, 1576 - c. 1632). A number of ice scenes, including compositions by Bol and Vinckboons, were conceived as parts of series representing the four seasons of the year.[2] Other depictions of skaters appear in emblematic prints, where the difficulty of staying upright was associated with the slipperiness of human life.[3]
While Avercamp never strayed very far from these traditions, he did develop this subject matter into a specialty with its own distinctive feel. His work differs from that of his predecessors primarily in the attention he pays to the individuality of the figures in his scenes and the prominence he gives them over the surrounding landscape elements. These characteristics are particularly evident in A Scene on the Ice, in which landscape elements are rendered almost schematically while differences in the social classes and even the individuality of the figures are emphasized by their activities, costumes, and attitudes. Little vignettes can be identified: the solidly middle-class burghers who watch more elegant members of the upper class glide by in their horse-drawn sleigh; the two friends who skate in tandem; the working-class family unloading barrels from a transport sledge; or the couple in the far distance whom others help to their feet. Avercamp does not appear to have been interested in using his winter scene as a means for expressing abstract concepts, such as those associated with seasons of the year or emblematic images. On the contrary, he delighted in capturing the variety of social interactions that occur when whole communities share the pleasures of the ice.
Avercamp, as is characteristic of Dutch seventeenth-century painters, did not paint such scenes from life; rather, he composed them in his studio on the basis of drawings. One such drawing depicts the standing couple to the right of the sleigh [fig. 2]. Drawings of other individual figures and figure groups also exist. A consequence of this working method is that the same figures continually recur in Avercamp’s paintings. Sometimes he places them in relatively the same position, but often they appear in new arrangements among a different cast of characters. In a finished watercolor from Berlin [fig. 3], a number of figures similar to those in A Scene on the Ice can be found, including the figure in the horse-drawn sleigh, the man leaning down to tie his skate, and, in reverse, the young couple skating hand in hand.[4] A painting that has close compositional relationships to A Scene on the Ice is one of Avercamp’s masterpieces, his Winter Scene on a Frozen Canal in the Los Angeles County Museum of Art [fig. 4]. Not only are the landscape elements identical, but there are no fewer than fourteen figure groups that equate to those in the Washington painting. Certain of these are in comparable locations, while others are repositioned, as in the vignette of the father pushing his wife and their pointing child in a sled, which appears on the right edge of the Washington painting and the left center of the LACMA painting.[5]
The many relationships between the Washington and LACMA paintings suggest that these two works were created in close chronological proximity. Stylistic evidence indicates that Avercamp executed the LACMA painting around 1620, at a time when he favored compositions with relatively small figures and with a loosely structured pictorial organization.[6] A date for the Washington painting around 1620 is also consistent with the dendrochronological examination of the panel, which indicates a felling date for the oak panel between 1606 and 1616.[7] Logic dictates that Avercamp executed A Scene on the Ice shortly after the LACMA painting since it is a somewhat simplified variant of that ambitious work. Not only is the landscape more schematically rendered, but the painting also contains far fewer figures and they are not as coherently integrated as they are in the LACMA version.
The LACMA painting is so finely conceived that it seems probable that it was a commissioned piece. The Gallery’s painting was most likely painted for the open market; in any event, Avercamp did not give it the same degree of attention that he allotted to Winter Scene on a Frozen Canal.[8] The removal of extremely discolored natural resin varnish and old restorations in 2015 has revealed that the condition of A Scene on the Ice is far better than had been previously believed [fig. 5].[9] Although some of the figures have suffered from Abrasion, and a few damages exist in the sky and immediate foreground, the painting has retained its soft atmospheric character to a remarkable degree. While the grain of the wood panel is evident, it does not have a particularly deleterious effect on the appearance of image. Moreover, the misconceptions of a previous restorer's Repainting, which had negatively affected the appearance of the painting, were rectified during the painting’s recent restoration. For example, a pole with a fish hanging at its tip was previously seen stuck in the ice in the middle of the composition instead of being held by the boy skating hand in hand with a girl, as is the case in the LACMA painting. Another error in an earlier restorer’s interpretation was that the man tying on his skate in the lower left was being watched by a small bird. The “bird” was actually the restorer’s creation, and was a misinterpretation of the shape of the man’s right skate resting before him on the ice.
Arthur K. Wheelock Jr., June 12, 2015
Oil on panel. Overall: 39.2 x 77 cm (15 7/16 x 30 5/16 in.); framed: 64.8 x 102.2 x 5.7 cm (25 1/2 x 40 1/4 x 2 1/4 in.). Inscription: lower left, in ligature: HA
Provenance
Said to have been at the Imperial Hermitage Gallery, Saint Petersburg.[1] (Firma D. Katz, Dieren), by 1933; J.M.B. Beuker, Heelsum, by 1934;[2] by inheritance to his widow, Mrs. J.C. Beuker [née De Kruyff van Dorssen]; sold 5 April 1967 through (A. Martin de Wild, The Hague) to NGA.
[1] In the catalogues for the 1934 and 1938 exhibitions in which it was included, the painting was described as having been previously in the collection of the Hermitage. However, the picture is not listed in any of that museum's collection catalogues.
[2] Labels from the 1933 and 1934 exhibitions both say that Katz was the “exhibitor,” but they give two different names as the “owner” (removed from the back of the painting, now in NGA curatorial files). The owner’s name on the 1933 label is difficult to decipher, but appears to be two initials followed by “te H.” The owner’s name on the 1934 label clearly reads “J.M.B. Beuker Heelsum.”
Associated Names
• Beuker, J.C., Mrs.
• Beuker, J.M.B.
• De Wild, Martin, Mr.
• Firma D. Katz
• State Hermitage Museum
Exhibition History
• 1933 - Kunsttentoonstelling van 17e Eeuwsche Schilderijen, Gemeentelijk Museum, Zutphen, The Netherlands, 1933, no. 45.
• 1934 - Tentoonstelling van Schilderijen van Oud-hollandsche Meesters uit de Collectie Katz te Dieren, Frans Halsmuseum, Haarlem, 1934, no. 45.
• 1938 - Meesterwerken uit Vier Eeuwen 1400-1800, Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam, 1938, no. 52.
• 1969 - In Memoriam, Ailsa Mellon Bruce, National Gallery of Art, Washington, D.C., 1969, unnumbered checklist.
• 1997 - Rembrandt and the Golden Age: Dutch Paintings from the National Gallery of Art, The Chrysler Museum of Art, Norfolk, Virginia, 1997, unnumbered brochure.
Technical Summary
The support, a single oak panel with a horizontal grain, has been thinned and a cradle attached. Dendrochronology shows the panel to be from a tree felled between 1606 and 1616.[1] Triangular wood inserts replace the bottom right and left corners. The wood grain is quite prominent, due to increased transparency of the aged oil paint and moderate abrasion overall. A thin, smooth, white ground layer is followed by a coarse, granular, gray imprimatura. The horizontal, striated strokes of the imprimatura application, visible through the thin sky, are incorporated into the design of the foreground figures.
Paint was applied in thin, smooth transparent layers with more opaque paint used in the details and white highlights. Very fine contours were applied around the figures with liquid black paint. While discrete losses are few, the paint surface has been heavily abraded, most notably in the sky near the right and along all four edges. Some figures in the middle ground were almost totally reconstructed when the painting was restored in the early twentieth century. The horse and most foreground figures have also been reinforced, sometimes quite inaccurately (see text). No conservation treatment has been carried out at the National Gallery.
[1] Dendrochronology by Dr. Peter Klein, Universität Hamburg, February 12, 1987 (letter in NGA curatorial files).
Bibliography
• 1934 - Niehaus, Kasper. "Oudhollandsche meesters in het Frans Halsmuseum." De Telegraaf, 29 (November 1934): 7.
• 1934 - W., J. "Een Collectie der Firma D. Katz te Haarlem." Nieuwe Arnhemsche Courant (22 November 1934).
• 1938 - Hannema, Dirk. Meesterwerken uit vier eeuwen, 1400-1800. Exh. cat. Museum Boymans, Rotterdam, 1938: no. 52.
• 1968 - European Paintings and Sculpture, Illustrations. National Gallery of Art, Washington, 1968: 2, no. 2315, repro.
• 1975 - European Paintings: An Illustrated Summary Catalogue. National Gallery of Art, Washington, 1975: 14, repro.
• 1978 - King, Marian. Adventures in Art: National Gallery of Art, Washington, D.C. New York, 1978: 54, 56-57, pl. 32.
• 1979 - Welcker, Clara J. Hendrick Avercamp (1585-1634), bijgenaamd "De Stomme van Campen" en Barent Avercamp (1612-1679), "Schilders tot Campen". Edited by D.J. Hensbroek-van der Poel. Rev. ed. Doornspijk, 1979: 216, no. S73.3.
• 1984 - Walker, John. National Gallery of Art, Washington. Rev. ed. New York, 1984: 287, no. 372, color repro.
• 1985 - National Gallery of Art. European Paintings: An Illustrated Catalogue. Washington, 1985: 33, repro.
• 1986 - Sutton, Peter C. A Guide to Dutch Art in America. Washington and Grand Rapids, 1986: 305, repro.
• 1995 - Wheelock, Arthur K., Jr. Dutch Paintings of the Seventeenth Century. The Collections of the National Gallery of Art Systematic Catalogue. Washington, 1995: 9-14, color repro. 11.
• 2001 - Spolsky, Ellen. Satisfying Skepticism: Embodied Knowledge in the Early Modern World. Burlington, 2001: 146-147, fig. 7.3.
• 2009 - Roelofs, Pieter, ed. Hendrick Avercamp: Master of the Ice Scene. Exh. cat. Rijksmuseum, Amsterdam; National Gallery of Art, Washington. Amsterdam, 2009: 107, 169 n. 39.
National Gallery of Art, Washington (1967.3.1). Ailsa Mellon Bruce Fund
Source: Do Smit
Nederlands
Winterlandschap bij een stad van Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - Kampen, 1634).
Olieverf op hout. 39,2 x 77 cm; 15 1/2 x 30 3/8 inches
National Gallery of Art, Washinton DC, Verenigde Staten; Mellon Bruce Fund 1967 (2315)
Hendrick Avercamp, A Winter Scene With Two Gentlemen Playing Colf
English, Nederlands
English
A Winter Scene With Two Gentlemen Playing Colf by Hendrick Avercamp (1585 - 1634). About 1615-1620
Under a pale grey winter sky, a variety of figures enjoy ice skating, sledging and conversing. In the foreground, two men play colf, a traditional Dutch game.
Hendrik Avercamp, was the first Dutch artist to elevate watercolor and gouache drawings to the status of paintings. His skill is visible here in details like the fine pen and ink lines describing the figures, or the delicate gouache coloring suggesting shadows on the ice. His typical monogram is visible in the lower left (the letter H enclosing the letter A), indicating he saw this as a finished work, not a study.
Avercamp was a prolific draftsman, and helped popularize such landscapes with seventeenth-century Dutch collectors. His contemporaries would have appreciated this winter scene on multiple levels. The skaters, some of whom have fallen on the ice, would have suggested the notion of de slibberachtigheyt van 's menschen leven or "the slipperiness of human life," to remind viewers of life's brevity.
Pencil, pen and ink, and gouache.
Nederlands
Twee colf spelende heren van Hendrick Avercamp.
Potlood, pen en inkt, en gouache. 9,4 x 15,6 cm
J. Paul Getty Museum, Los Angeles, Verenigde Staten van Amerika
Literatuur/Literature
• Geert & Sara Nijs, Games for Kings & Commoners, Part Three, p. 119. ISBN 978-2-9540069-3-2. 2015
• 'Schotse kliek', een bijzondere vondst in de Leidse bodem door Do Smit
Bron/Source: Do Smit
Download
• Afbeelding in veel groter formaat (zie bijlage; jpg, 15.4 MB)
Hendrick Avercamp, Ball-marker, smoking a pipe, with a boy
English, Nederlands English Ball-marker (= fore-caddy) smoking a pipe, with a boy, by Hendrick Avercamp (1585 - 1634) Drawing. Pen and brown ink with watercolour over black chalk, with some bodycolour and a line of brown ink bordering it on all sides, on paper. 100 x 72 mm. Inscription lower right: S. van kampen (= Stomme van Kampen) Provenance
• with Colnaghi's; bt. Ingram (Lugt 1405a), March 1938 Exhibitions • The Golden Century; Dutch Drawings from the Fitzwilliam Museum. 1995-11-15 - 1996-12-22 Organiser: Staatlische Graphische Sammlung, Munich, Germany Venue: Lenbachhaus, Munich Notes: Touring exhibition. On display at the Lenbachhaus until 14/01/96, at the Kurpfälzisches Museum (Heidelberg) from 11/02 to 08/04, at the Herzog Anton Ulrich-Museum (Braunschweig) from 01/05 to 30/06, and at the Fitzwilliam Museum from 08/10. Catalogue number: 79 Documentation
• Scrase, David. 1996. The Golden Century; Dutch Master Drawings from the Fitzwilliam Museum Cambridge.München: Schirmer/Mosel Reproduced.
• 's Amsterdammers Winter in de bundel Poësy (p. 63; 1657) door Johan Six van Chandelier. (English: The winter of Amsterdam Citizens from Johan Six van Chandelier. Amsterdam 1620-1695 Amsterdam. Poem: 1657. Van Hengel, Early Golf, p. 50. 1990/1995)
• A barber or a marker – A closer look at colf, Robin K. Bargmann. Robin K. Bargmann in Through the Green, May 2020
Fitzwilliam Museum, Cambridge (England) (PD. 87-1963) Nederlands Rokende markeur met een jongetje, door Hendrick Avercamp (1585 - 1634)
Verworpen titel: Pijprokende man en een jongetje Pen in bruin, gewassen in blauw, bruin en rood, over grafiet op papier. 100 x 72 mm. Opschrift rechtsonder: S. van kampen (= Stomme van Kampen) in 18e-eeuws handschrift
Robin Bargmann, december 2016: De afgebeelde man is een helper, markeur genoemd, bij het kolfspel dat veelal op het ijs werd gespeeld. Onder zijn arm houdt hij een paal die in het ijs werd geprikt en diende als doel voor de kolfers om de bal naartoe te spelen. De afstand vanaf het beginpunt naar het doel was ca. 50-100 meter lang. Uit vaderlandsliefde was deze kolfpaal soms geschilderd in de nationale rood-wit-blauwe kleuren. In zijn zak heeft de helper lederen kolfballen in een bewaarnetje meegenomen voor de spelers. Soms werd als doel ook een boomstronk gekozen of een half in het ijs verzonken roeibootje waartegen, of zelfs waarin, het balletje geslagen moest worden in zo weinig mogelijk slagen. Herkomst • private collection Bruce Stirling Ingram (Sir), London/Cambridge/Chesham. Maart 1938 - 1963 • Fitzwilliam Museum, Cambridge (England) , inv./cat.nr PD. 87-1963. Schenking Sir Bruce Ingram
Tentoonstellingen • The golden century : Dutch master drawings from the Fitzwilliam Museum Cambridge = Das Goldene Jahrhundert : Holländische Meisterzeichnungen aus dem Fitzwilliam Museum Cambridge Städtischen Galerie im Lenbachhaus München , München , 1995-11-15 - 1996-01-14 , nr. 79, afb.
Literatuur • Welcker/Hensbroek-van der Poel 1979 , p. 268, T. 92.11 • 's Amsterdammers Winter in de bundel Poësy (p. 63; 1657) door Johan Six van Chandelier (Amsterdam 1620-1695 Amsterdam) • A barber or a marker – A closer look at colf, Robin K. Bargmann. Robin K. Bargmann in Through the Green, May 2020 Bron/Source: Robin Bargmann, Do Smit
Broederpoort te Kampen van Hendrick Avercamp (1585 - 1634), met talrijke schaatsende en kolvende figuren.
Linksonder zien we vermoedelijk een zelfportret van Hendrick Avercamp, want achter hem staan zijn initialen en zijn score met kolven gekrast in de sneeuwlaag op het ijs ('streepjeskolf'). Hier moet dus het kolfspel zijn afgebeeld en niet het colfspel, want bij colven zouden de streepjes zijn ingekerfd in een stok of tak die meegenomen kon worden.
De bijna tastbare stofuitdrukking op het ijs bereikte Avercamp door met een scherp voorwerp in de bovenste laag natte verf te krassen. De score van de kolfspelers die linksonder in de sneeuw op het ijs is geschreven, is hiervan een sprekend voorbeeld.
Olieverf op hout, 44,5 x 72,5 cm. Gesigneerd linksonder op het ijs én op de vlag rechts.Datering onbekend, Particulier bezit (Bron: Noortman op TEFAF Maastricht, 10-18 maart 2001, Cees van Woerden)
Literatuur:
Serendipity of Early Golf by Robin Bargmann, pages 12, 13, 56 and 58. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4
Kolven, het plaisir om sig in dezelve te diverteren by C.A.M. (Cees) van Woerden, pagina 8. SPOU, Utrecht, 2002. ISBN 90-5479-051-2
Hendrick Avercamp, Colf Players on the Frozen River IJssel
English, Nederlands
English
Colf Players on the Frozen River IJssel, c. 1626, by Hendrick Avercamp (1585 - 1634)
Pen and black and gray ink with watercolor, gouache, and graphite on laid paper; laid down. Overall: 19.9 x 33.1 cm (7 13/16 x 13 1/16 in.). Inscription: lower left in gray watercolor: HA; by later hand, lower left verso in pen and brown ink: 1823 WE 63+ G. Hibberts colln Stomme van Campen
Provenance
• George Hibbert [1757-1837], London; • William Esdaile [1758-1837] (Lugt 2617), London; • (sale, London, Christie's, 18-25 June 1840, lot 1178);
• John Postle Heseltine [1843-1929] (Lugt 1507), London; • Henry Oppenheimer [1859-1932] (Lugt 1351), London; • by descent to Eric Oppenheimer (sale, London, Christie's, 6 July 1976, lot 150); (Martyn Gregory, London); • (sale, London, Christie's, 7 July 1981, lot 121); purchased by Ian Woodner, New York; • by inheritance to his daughters, Andrea and Dian Woodner, New York, 1990.
Associated Names
• Anonymous
• Esdaile, William
• Gregory Gallery, Martyn
• Heseltine, John Postle
• Hibbert, George
• Oppenheimer, Henry
• Woodner and Ms. Andrea Woodner, Dian, Ms.
• Woodner, Andrea
• Woodner, Ian
Exhibition History
• 1929 - Exhibition of Dutch Art, Royal Academy of Arts, London, 1929, no. 554.
• 1953 - Drawings by Old Masters, Royal Academy of Arts, London, 1953, no. 329.
• 1983 - Master Drawings from the Woodner Collection, J. Paul Getty Museum, Malibu and tour, 1983-85, no. 50.
• 1986 - Dibujos de los siglos XIV al XX: Colección Woodner, Museo del Prado, Madrid, 1986-87, no. 71.
• 1986 - Meisterzeichnungen aus Sechs Jahrhunderten: Die Sammlung Ian Woodner, Haus der Kunst, Munich and Vienna, 1986, no. 59.
• 1987 - Master Drawings: The Woodner Collection, Royal Academy of Arts, London, 1987, no. 60.
• 1990 - Master Drawings from the Woodner Collection, Metropolitan Museum of Art, New York, 1990, no. 74.
• 1995 - The Touch of the Artist: Master Drawings from the Woodner Collections, National Gallery of Art, Washington, 1995-1996, no. 67.
• 2006 - Master Drawings from the Woodner Collections, National Gallery of Art, Washington, D.C., 2006 - 2007.
• 2010 - Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina 61. ISBN 978-90-816364-1-4
• 2014 - Games for Kings & Commoners, Part Two, p. 86. ISBN 978-2-9540069-2-5 ([email protected])
• 2015 - Geert & Sara Niijs, Games for Kings & Commoners, Part Three, p. 57. ISBN 978-2-9540069-3-2.
• 2017 - The Woodner Collections: Master Drawings from Seven Centuries, NGA, 2017.
• 2017 - 'Schotse kliek', een bijzondere vondst in de Leidse bodem door Do Smit (http://www.colf-kolf.nl/documents/2017-%20schotse%20kliek%20ds.pdf)
• 2018 - Water, Wind, and Waves; Marine Paintings from the Dutch Golden Age, NGA, 2018.
National Gallery of Art, Washington (2006.11.3). Woodner Collection, Gift of Andrea Woodner
Nederlands
Tekening van Hendrick Averkamp (1585 - 1634)
Pentekening met kleuren. 200 x 332 mm
National Gallery of Art, Washington. Woodner Collection; Gift of Andrea Woodner
Literatuur
• Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina 61. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4
• 'Schotse kliek', een bijzondere vondst in de Leidse bodem door Do Smit (http://www.colf-kolf.nl/documents/2017-%20schotse%20kliek%20ds.pdf)
• Games for Kings & Commoners, Part Two, p. 86. 2014. ISBN 978-2-9540069-2-5 ([email protected])
• Geert & Sara Niijs, Games for Kings & Commoners, Part Three, p. 57. ISBN 978-2-9540069-3-2. 2015
Hendrick Avercamp, Colf Playing and Skating Near a Town. Ca. 1610-1620
English, Nederlands
English
Colf Playing and Skating Near a Town. c. 1610 - 1620. Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - 1634, Kampen)
The bare tree silhouetted against the lighter background enhances the wintry chill of this picture. This artist was the first to specialize in the winter panorama, scenes he depicted with satisfying and interesting detail. Hendrick Avercamp was an astute observer of people, carefully recording gestures and activities to lend a sense of everyday life to his subjects. He sometimes repeated the same figures in subsequent paintings without losing the individuality of the people engaged in their daily tasks.
Oil on canvas. 13 x 23 7/8 in. / 33 x 60.6 cm
Provenance
• by 1813 - Dirk van Dijl, Netherlands • 1814/01/10 In auction of the Dirk van Dijl collection, H. Vinkeles, Amsterdam, Netherlands January 10, 1814, lot no. 5 [1]
• Landry Collection, Paris, France • Nicolas Collection, Paris, France • - 1939 Arnold Seligmann, Rey & Co., Inc. (Paul M. Byk), New York, NY, USA • 1939 - Saint Louis Art Museum, purchased from Arnold Seligmann, Rey & Co., Inc. [2]
Notes: The main source of this provenance is the bill of sale from Arnold Seligmann, Rey, & Co. (see note[2]). Exceptions and other supporting documents are noted. [1] See the auction catalog [“Catalogus eener verzaemeling van uitmuntende schilderyen en teekeningen…D. van Dijl,” H. Vinkeles, Amsterdam, Netherlands, January 10, 1814, lot no. 5]. This auction catalog has two LUGT numbers: 8448 and 8467. This is due to the fact that the original auction scheduled for November 22, 1813, was postponed, according the Getty Provenance Index® Sales Catalogs database. According to Sale records from the 1814 sale in Amsterdam. Lugt # 8448 & 8467. Date confirmed by the Getty Provenance Database. [2] Bill of sale from Arnold Seligmann, Rey & Co. dated April 10, 1939 [SLAM document files]. Minutes of the Meeting of the Administrative Board of Control of the City Art Museum, dated April 6, 1939.
Saint Louis Art Museum (46:1939), USA.
Source: Do Smit
Nederlands
Winterlandschap met schaatsers bij een stad uit de periode ca. 1610-1620 door Hendrick Avercamp (1585-1634)
Geheel rechts en halverwege de hoogte zien we een colver.
Olieverf overgebracht van paneel op doek. 33 x 60,6 cm
Hendrick Avercamp, Colfspelers op het ijs. Ca. 1620
Colfspelers op het ijs vertoont vooral in de plastische uitbeelding van de figuren verwantschap met een groep schilderijen en tekeningen van Avercamp, die op basis van de kostuums, met mode-gebonden details als de hoge rechte hoeden, omstreeks 1620 gedateerd kan worden. Vanaf deze tijd maakt Avercamp stelselmatig gebruik van getekende figuurstudies voor zijn composities, een handelwijze die we voor het vroege werk slechts kunnen vermoeden. Nu zien we dezelfde figuren - soms in spiegelbeeld - in zijn voorstellingen terugkeren.
Collectie Edward en Sally Speelman, Engeland.
Bron: Winters van Weleer, sneeuw en ijs in het Mauritshuis 2001-2002.
Literatuur
Winters van Weleer, sneeuw en ijs in het Mauritshuis 2001-2002
Serendipity of Early Golf door Robin K. Bargmann, schutblad voor en pagina's 34 en 59. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4
Kolven, het plaisir om sig om dezelve te diverteren by C.A.M. (Cees) van Woerden, page 35. SPOU Utrecht, 2002. ISBN 90-5479-051-2
Hendrick Avercamp, Drie jongens met schaatsen en één met een colfstok
Drie jongens met schaatsen en één met een colfstok, door Hendrick Avercamp (1585 - 1634) Grafiet, pen in bruin en penseel in kleur op papier. 91 x 200 mm. Opschrift in verso: H. avercamp / of de Stomme van campen / 53½ 67½. Handschrift van Ploos van Amstel? Herkomst • private collection Cornelis Ploos van Amstel, Amsterdam • Stiftung Weimarer Klassik und Kunstsammlungen, Weimar (Thüringen) , inv./cat.nr KK 4725 Tentoonstellingen • Rembrandt und seine Zeitgenossen Schlossmuseum Weimar , Weimar (Thüringen) , 1981 , nr. 8, afb. Literatuur
• Welcker/Hensbroek-van der Poel 1979 , p. 277, T 131.21 Bron: Do Smit
Die zeitgenössische Beischrift, die schon in Feitamas „Notitie der Tekeningen“ erwähnt wird,(Anm.1) gibt einen Hinweis auf die Entstehungszeit des Blattes und klassifiziert es damit als spätest datierte Zeichnung des Künstlers. Zwei weitere Zeichnungen Avercamps sind in der landschaftlichen Rahmung eng verwandt, bei gleicher Technik und annähernd übereinstimmendem Format.(Anm.2) Das „Eisvergnügen“ in Amsterdam zeigt zudem ein nahezu identisches Paar am linken Kanalufer; lediglich der Hut der Frau mit der breiteren Krempe unterscheidet sich von dem Hamburger Exemplar.(Anm.3) Diese Blätter waren sicherlich für den Markt bestimmt. Die ihnen entgegengebrachte Wertschätzung kommt auch in der rückseitigen Beischrift der Hamburger Zeichnung zum Ausdruck, die den für ein derartiges Blatt zu gering angesetzten Preis von 6 Gulden beanstandet. Vergleichbare Zeichnungen größeren Formates wurden gerahmt und als selbständige Kunstwerke geschätzt.(Anm.4) Eine entsprechend große Nachfrage kann auch den „ökonomischen“ Umgang mit einzelnen Figuren und Landschaftselementen erklären, die leicht abgewandelt auf unterschiedlichen Werken zum Einsatz kommen: Offenbar besaß Avercamp ein entsprechendes, aus Zeichnungen und Detailstudien bestehendes Motivrepertoire, auf das er zu unterschiedlichen Zeiten zurückgreifen konnte.(Anm.5)
1 Dort ist das Hamburger Blatt wie folgt beschrieben: „1 Wintertje, vol gewoel, vóór ’t jaar 1630 getekend, volgens de aanteekening achter op de Teekening zelf geschreven, en volgends oudste Notitie omtr: A°1695… ƒ 6.-.-“, vgl. Ben P. J. Broos: ‚Notitie der Teekeningen van Sybrand Feitama’, III: de verzameling van Sybrand I Feitama (1620-1701) en van Isaac Feitama (1666-1709), in: Oud Holland 101, 1987, S. 171-217, S. 201–202, Anm. 137 und ebd., S. 203. 2 Amsterdams Historisch Museum, Inv.-Nr. TA 10105, Marijn Schapelhouman: Tekeningen van Noord- en Zuidnederlandse kunstenaars geboren voor 1600, Amsterdams Historisch Museum, Oude tekeningen in het bezit van de Gemeentemusea van Amsterdam waaronder de collectie Fodor, Bd. 2, Amsterdam 1979, Nr. 1; Groninger Museum, Inv.-Nr. 1931-128, Jaap Bolten: Dutch Drawings from the Collection of Dr. C. Hofstede de Groot, hrsg. von Groninger Museum voor Stad en Lande, Utrecht 1967, S. 38–40. 3 Dieses Paar begegnet auch in leichter Variation auf einer Zeichnung in Windsor Castle, Collection of Her Majesty the Queen, Inv.-Nr. 6467, bei Christopher White, Charlotte Crawley: The Dutch and Flemish Drawings of the fifteenth to the early nineteenth centuries in the collection of Her Majesty the Queen at Windsor Castle, Cambridge 1994, Nr. 239 als „Barend Avercamp“, bei Clara J. Welcker: Hendrick Averkamp bijgenaamd de 'Stomme van Campen' en Barent Avercamp, Schilders tot Campen, Zwolle 1933, Nr. T137 als mutmaßliche Kopie nach Hendrik Avercamp. 4 Vgl. Marijn Schapelhouman, Peter Schatborn: Tekeningen van oude Meesters. De verzameling van Jacobus A. Klaver, Ausst.-Kat. Amsterdam, Rijksprentenkabinet, Zwolle 1993, S. 636, Nr. 307. 5 Marijn Schapelhouman: Tekeningen van Noord- en Zuidnederlandse kunstenaars geboren voor 1600, Amsterdams Historisch Museum, Oude tekeningen in het bezit van de Gemeentemusea van Amsterdam waaronder de collectie Fodor, Bd. 2, Amsterdam 1979, S. 12; Marijn Schapelhouman, Peter Schatborn: Dutch Drawings of the Seventeenth Century in the Rijksmuseum Amsterdam. Artists born between 1580 and 1600, London 1998, S. 8.
Annemarie Stefes
Feder in Schwarz und Braun, aquarelliert, auf mehrfarbig grundiertem Papier; Einfassungslinien (Feder in Schwarz). 150 x 200 mm (Blatt). Unten links monogrammiert: 'HA [ligiert]' (Feder in Grau). Auf dem Verso links bezeichnet: 'Stomme van Campe hoog 5 3/4 dm breet 7 3/4 dm' (Bleistift); in der Mitte bezeichnet: '100016' (Feder in Braun); rechts daneben Stempel der Hamburger Kunsthalle (L. 1233); unten links von der Mitte Stempel der Sammlung Sträter (L. 787); rechts daneben bezeichnet: 'Dit heeft de Stom tot Campen gedaen Cost 6 gl ao 1630 dat is veel meer waerdich/ is genaem Her-ic van Avercam zijn const is in goed estijm' (Feder in Braun, 17. Jh.)
Provenienz
• Sybrand I Feitama (1620-1701); • Sybrand II Feitama (1694-1758), Amsterdam (Notitie S. 18); • auf dessen Auktion, Amsterdam 1758 (Lugt, Ventes 1019) ('Een Winter vol gewoel van Schaatzeryders en Arresleden; hoog 5 3/4, br. 7 1/4 duim') für fl 33 an Simon Fokke (1712-1784), Amsterdam; • nicht auf dessen Auktion 1784; vielleicht Jan Fokke (um 1745-1812), Amsterdam, vgl. dessen Auktion 1814, Amsterdam (Lugt, Ventes 8547) (S. 20, B 26 '[Gekleurde] Drie stuks diverse dito [Landschapjes], door Avercamp') van J. de Vries); • nach Welcker (1933) eher Cornelis Ploos van Amstel (1726-1798), Amsterdam (L. 3002-3004), vgl. dessen Auktion, Amsterdam 1800 (Lugt, Ventes 6031), S. 94, Album Q, 46: 'Een Wintervermaak op het Ys; op den voorgrond zyn Heeren en Dames, in aloude Kleeding; fraai met de Pen en dito [Sapverven] geteekend, door H. Averkamp' en Dirk Versteegh (1751-1822), Amsterdam;
• vielleicht dessen Auktion, Amsterdam 1823 (Lugt, Ventes 10531) (S. 87, Nr. 3 F 1: 'Vue d'hiver, ornée de patineurs et joueurs à la crosse, par Averkamp', an Jolles, oder S. 87, Nr. 3 F: 'Une vue d'hiver, avec des traineaux etc., par H. Averkamp', an Gruiter); • Dirk Vis Blokhuyzen (1799-1869), Rotterdam; dessen Auktion, Rotterdam 1871 (Lugt, Ventes 32656) ('Canal gelé. A l'aquarelle') oder 10 ('Paysage Hollandais. Effet hiver. A l'aquarelle'); • August Sträter (1810-1897), Aachen (L. 787); erworben auf dessen Auktion, Stuttgart 1898 (Lugt, Ventes 56298)
Bibliographie
• Annemarie Stefes, Leonore van Sloten, Leonoor van Oosterzee: Tekenen in Rembrandts tijd. Meesterwerken uit de Hamburger Kunsthalle, Ausst.-Kat. Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam 2012, S.120, Nr.2, Abb.S. 111
• Stefes, Annemarie: Niederländische Zeichnungen 1450-1850. Katalog I Van Aken-Murant, hrsg. von Gaßner, Hubertus und Stolzenburg, Andreas, Die Sammlungen der Hamburger Kunsthalle Kupferstichkabinett, Bd. 3, Böhlau Verlag Köln Weimar Wien 2011, S.80, Nr.31, Abb.Farbtafel S. 27
• Petra Roettig, Annemarie Stefes, Andreas Stolzenburg: Von Dürer bis Goya. 100 Meisterzeichnungen aus dem Kupferstichkabinett der Hamburger Kunsthalle, Ausst.-Kat. Hamburger Kunsthalle 2001, S.92-93, Nr.41, Abb.
• Christopher White, Charlotte Crawley: The Dutch and Flemish Drawings of the fifteenth to the early nineteenth centuries in the collection of Her Majesty the Queen at Windsor Castle, Cambridge 1994, S.148, bei Nr. 239
• Rembrandt und sein Jahrhundert, Ausst.-Kat. Hamburger Kunsthalle 1994, Nr.5, Abb.S. 19
• William S. Robinson: Seventeenth-Century Dutch Drawings - A Selection from the Maida and George Abrams Collection, Ausst.-Kat. Amsterdam, Rijksprentenkabinet, Wien, Graphische Sammlung Albertina, New York, The Pierpont Morgan Library, Cambridge (Mass.), The Fogg Art Museum 1991, S.68, bei Nr. 25
• Frederik J. Duparc: Landscape in Perspective. Drawings by Rembrandt and his Contemporaries, Ausst.-Kat. Cambridge (Mass.), Harvard University, Arthur M. Sackler Museum of Fine Arts 1988, S.59, bei Nr. 5
• Ben P. J. Broos: ‚Notitie der Teekeningen van Sybrand Feitama’, III: de verzameling van Sybrand I Feitama (1620-1701) en van Isaac Feitama (1666-1709), in: Oud Holland 101, 1987, S. 171-217, S.188, 203, Abb.36
• Clara J. Welcker, Dorte J. Hensbroek-van der Poel: Hendrick Avercamp 1585-1634 bijgenaamd 'de stomme van Campen' en Barent Avercamp 1612-1679. 'Schilders tot Campen', Doornspijk 21979, S.79, Anm. 1, 253, Nr.T 6, Abb.XLV, Taf. XXIV
• Marijn Schapelhouman: Tekeningen van Noord- en Zuidnederlandse kunstenaars geboren voor 1600, hrsg. von Amsterdams Historisch Museum, Oude tekeningen in het bezit van de Gemeentemusea van Amsterdam waaronder de collectie Fodor, Bd. 2, Amsterdam 1979, S.12, ei Nr. 1
• Ausstellung von Aquarellen aus dem Besitz des Kupferstichkabinetts, Ausst.-Kat. Hamburger Kunsthalle 1921, Nr.3
• Jahresbericht der Kunsthalle zu Hamburg für 1898, Hamburg 1899, S.65
• Katalog der berühmten Sammlung von Kupferstichen Radierungen Holzschnitten und Zeichnungen des verstorbenen Herrn Dr. August Straeter in Aachen, 10.-14.5., H. G. Gutekunst, Stuttgart 1898, S.102, Nr.1080
• Catalogue de la Collection de Gravures et Eaux-Fortes de toutes les Écoles ... et de la Collection de Dessins Anciens de feu M. D. Vis Blokhuyzen, Dirk A. Lamme, 23.10., Rotterdam, 1871, S.55, Nr.12 ('Canal gelé. A l'aquarelle') oder 10 ('Paysage Hollandais. Effet hiver. A l'aquarelle')
• Catalogus der Teekeningen, Prenten, Schilderyen, Miniatuuren, Emailles, Beeldwerken ... van wylen den Heer Cornelis Ploos van Amstel, Jac. Cornsz., 3.3. und folgende Tage, Philippus van der Schley, Jan de Bosch, Bernardus de Bosch, Jan Yver, Cornelis Sebille Roos, Amsterdam 1800, S.94, Nr.Q 46
• Catalogus van een uitmuntend Kabinet zo gekleurde als ongekleurde Teekeningen ... nagelaaten door den Heere Sybrand Feitama, 16.10. und folgende Tage, Bernardus de Bosch, Amsterdam 1758, S.16, Nr.B 33
• Jaap Bolten: Dutch Drawings from the Collection of Dr. C. Hofstede de Groot, hrsg. von Groninger Museum voor Stad en Lande, Utrecht 1967, S.39-40, Abb.1
• Clara J. Welcker: Hendrick Averkamp bijgenaamd de 'Stomme van Campen' en Barent Avercamp, Schilders tot Campen, Zwolle 1933, S.79, Anm. 1, 240, Nr.T 6, Abb.XLV, Taf. XXIV
Hendrick Avercamp, Frozen River with Skaters and Colf Players. Ca. 1620-1630
English | Nederlands
English
Frozen River with Skaters and Colf Players
Of all the different categories of seventeenth-century Dutch landscape, it is the winter landscape that makes the clearest reference to the origin of the genre: the precedents of modern landscape painting were the depictions of seasons and months in the mediaeval Book of Hours. In these illuminated calendars, the depictions of activities typifying each season or each month, usually set in landscapes, accompanied texts on the moral lessons of the passage of time. In the sixteenth century, Pieter Bruegel the Elder's panel paintings set off the development of several kinds of autonomous landscape painting. His Hunters in the Snow (1565, Kunsthistorisches Museum, Vienna), a piece from his magnificent series, long served as a model for winter landscape specialists. Recent research has linked the extraordinary fashion for representations of winter to climatic change in Northern and Central Europe that caused relatively long, hard winters from 1550 up to about 1800, with much snow, the period known to science as the "Little Ice Age".
In the Netherlands, Hendrick Avercamp was the first master to specialise in depicting the joys of winter. Throughout his career, he exclusively painted snowy landscapes and frozen canals, with hosts of figures sledging, skating and hurrying after their daily task. In Amsterdam, where he spent his formative years, he familiarised himself with the Flemish precedents to the genre. The composition of the small-size Budapest picture recalls the Flemish model: the tondo format itself is a feature of sixteenthcentury Flemish landscape series, and the raised viewpoint and the relatively elevated horizon are based on the panoramic landscapes. The meeting of the sky and the land in the middle of the picture field opens up space for landscape motifs and activity on the ice. The trees and buildings rising on both banks of the capriciously meandering river both lend a special character to the landscape and adapt it to the circular picture surface. What we see is reality, but a reality which the artist has constructed from deliberately selected elements and made authentic by perfect, naturalistic rendition of the details. The red brick buildings to the left, with smoking chimney and icicles hanging from the snowy roof, the hens pecking in the yard, the fishing boat listing and frozen into the water in the centre, the windmill in the distance and, even further away, the towers fading into the mist, are all painstakingly observed and faithfully rendered details of reality. Slightly apart from the busy group of skating and walking figures, an old man approaches, as if towards us, with a basket of victuals on his arm. This white-bearded figure wearing a fur-edged hat features prominently in several of Avercamp's paintings, and harks back to his precursor personifying winter or the month of February. A symbolic element is thus combined with reality. The handling of delicate diffuse light and atmospheric perspective betrays the influence of the pioneer of Dutch landscape painting, Esaias van de Velde, and attests to an understanding of the new artistic devices. This allows the painting to be dated to Avercamp's mature period, after 1620.
Materials - Pen and brown ink with brown wash, watercolour, red chalk and bodycolour over traces of graphite
Dimensions - 17.6 x 23.8 cm
Hier is duidelijk te zien hoe de kolfspeler naar een paaltje speelt: kolf dus!
Acquirer: George III, King of the United Kingdom (1738-1820)
Provenance: Lot D216 in the Abraham van Broyel sale, Amsterdam, 30 October 1759; bought by Pieter Yver (fl.59 with D215); first recorded in a Royal Collection inventory of c.1810 (Inv. A, p. 118: '42. Drawings of some Master in the Stile of Breughel, representing the Diversions of the Dutch and Flemish on the Ice &c: with some Drawings of single figures for the Dresses only')
Description: A drawing of a scene on the ice, with a man on the left, watched by a peasant in a cap, about to putt a ball towards a marker. He is watched by a group of elegantly dressed figures and a dog on the right. A woman skates forward from the centre. In the background are two sleighs and a sledge drawn by caparisoned horses, and numerous skaters and walkers.
The deaf-mute Hendrick Avercamp, based in the provincial Dutch town of Kampen, was the first Netherlandish artist to specialise in paintings (and drawings) of winter scenes. Here he has drawn a game of kolf op het ijs, the winter version of kolf in which players hit a ball towards a pole; the fashionable costumes of the onlookers suggest a date of around 1620. The Royal Collection holds roughly one-third of Avercamp’s surviving drawings, many attractively finished in watercolour and probably made to be sold rather than as studies for paintings. That was no doubt the immediate purpose of the present drawing, although the figure of the man playing kolf and the sleigh in the background are to be found in a circular painting by Avercamp of a winter landscape in the Kunsthalle, Hamburg.
Michiel Plomp has identified in the Royal Collection around sixty drawings that were included in the auction of Abraham Van Broyel’s collection, held in Amsterdam on 30 October 1759 and succeeding days. These were among over a hundred Dutch and Flemish drawings acquired at the sale by the dealer Pieter Yver (1712-87), who, if not acting directly for the Prince of Wales, presumably sold the group of sixty to the Prince (or King) shortly thereafter. The present drawing was probably one of a pair by Avercamp in the van Broyel sale. Each was described as ‘A Winter scene with many figures, drawn with washes, height 5, width 8 inches’; the second drawing depicts Two ladies and a gentleman on a horse-drawn sleigh, the measurements of which correspond closely with those given in the sale catalogue.
Royal Collection, Royal Library, Windsor Castle (6470)
Literatuur
• Het kolfboek van Drechterland door Mark Aberkrom
De mooie winterdag geeft aanleiding tot allerlei ijsgenoegens. Op de voorgrond zijn drie heren op de schaats aan het kolven. Hier en daar binden mensen hun schaatsen onder. Een jongen beweegt zich op zijn prikslede dwars over de baan, terwijl een andere het gladde ijs een mooie gelegenheid vindt om te tollen. Ook is een eendenbijt te zien, waarnaast een man de beestjes voert.
Teylers's museum, Haarlem.
Afbeelding afkomstig uit de Premie-uitgave uit 1925 van de Vereeniging tot Bevordering van Beeldende Kunsten 'Arti et Amicitiae'.
IJsgezicht bij Kampen, door Hendrick Avercamp (Amsterdam 1585 - 1634 Kampen)
De dituering van dit schilderij is hetzelfde als bij de voorafgaande afbeelding. De plaatsing van de figuren op het ijs wijkt echter af. Ook de afmetingen verschillen.
Aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt in 1883
Bron: www.rijksmuseum.nl
Literatuur
• Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina 60. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4
• Hendrick Avercamp : master of the ice scene, p. 86-87, afb. 108 (detail), 109 (detail), 110 (detail), • Figure and ground : Rembrandt to Mondriaan : landscape and people in Netherlands art 1520-1920, p. 30 (zonder afb.), • Hendrick Avercamp : de meester van het ijsgezicht, p. 86-87, afb. 108 (detail), 109 (detail), 110 (detail), • Dutch drawings of the seventeenth century in the Rijksmuseum, Amsterdam : artists born between 1580 and 1600, dl. 1: texts, p. 8-9; dl. 2: plates, p.12, afb. 15, cat.nr. 15
• Hendrick Avercamp (1585-1634) bijgenaamd "De stomme van Campen" en Barent Avercamp, 1612-1679, "schilders tot Campen" [ : 1 1979], p. 254, T11 Download • Afbeelding in groter formaat (zie bijlage; tif, 10.5 MB)
Hendrick Avercamp, IJsgezicht voor Utrecht of Kampen. Ca. 1620
IJsgezicht voor Utrecht of Kampen met talloze kleine figuren in vogelvlucht met bevroren vaarten en ondergelopen velden, waarbinnen bomen, architectuur en oevers. Tenten, een galg en een ongeïdentificeerd stadsgezicht in de verte. De figuren op de voorgrond vertegenwoordigen de uiteenlopende klassen op het ijs met hun kenmerkende activiteiten. Hendrick Avercamp (1585 - 1634), geschilderd omstreeks 1620. Olieverf op doek op paneel geplakt. 47 x 89 cm. Gesigneerd met monogram
Rijksmuseum (object SK-C-1705)
In bruikleen van particulieren sinds 15 maart 2010
Bron: www.rijksmuseum.nl Literatuur • Hendrick Avercamp : de meester van het ijsgezicht, p. 50, 64, 66, 67, 69, 71, 77, 118, 143, 146, 152, • Catalogue raisonné of the pictures in the collection of J.C.H. Heldring, fig. 2-8, cat.nr. 2 • Meesterwerken uit vier eeuwen 1400-1800 : tentoonstelling van schilderijen en teekeningen uit particuliere verzamelingen in Nederland bijeengebracht gedurende de veertigjarige regeering van H.M. Koningin Wilhemina, p. 16, cat.nr. 53 • Catalogus der tentoonstelling van Hollandsche winterlandschappen uit de 17e eeuw, ten bate van het Crisis-Comité in de zalen van den Kunsthandel J. Goudstikker N.V, cat.nr. 3
• C.J. Welcker, Hendrik Avercamp etc, Nr. S14
Bron: Do Smit
IJsgezicht uit circa 1620 van van Hendrick Avercamp (1585 - 1634).
Olieverf op paneel. 20,3 x 34,2 cm
Particulier bezit (Tefaf 2012)
Exhibited
Dutch and Flemish Masters from the Collection of Mrs. R.A. Constantine and Family, Art Gallery, Scarborough, 1960. Cat. no. 10
Literature
The Burlington Magazine, vol. 88, no. 520, July 1946, p. ii
Apollo Magazine, vol. 96, New Series, July 1972, ill. inside cover.
C.J. Wekker, Hendrick Avercamp (1585-1634) bijgenaamd 'de Stomme van Campen' en Barent Avercamp (1612-1679), Schilders tot Campen, Doornspijk 1979, p. 209, no. S 35.1
Avercamp, Frozen Silence, Hendrick Avercamp 1585-1634, Barent Avercamp 1612-1679, Waterman Gallery, Amsterdam, 1982, pp. 112-113, ill.
Tekening op papier, met inkt en waterverf. 14,3 x 19,7 cm. Monogram linksonder. Opschrift verso: N.9./No. ii75; in midden: 2000
Herkomst
Coll. Jacob de Vos, veiling Amsterdam (J. de Vries, A. Brondgeest, E.M. Engelberts en C.F. Roos), 30 okt. 1833 e.v.d., Kunstboek G nr. 5: 'Een Wintergezicht met een aantal schaatsenrijders, arresleden, kolvers en andere personen. Zeer fraai en dun van omtrek en behandeling'. (Fl. 50,-); Coll. Mr. H. v. Cranenburg, veiling Amsterdam (C.F. Roos, G. de Vries en W.J.M. Engelberts), 26-27 okt. 1858, nr. 14: 'Rejouissances en hiver sur une rivière, prise par la glace'. (Fl. 79,- aan Lamme); Legaat C.J. Fodor, 1860
Amsterdam Museum, Amsterdam (TA 10105). Legaat van 24 december 1860 van Carel Joseph Fodor
Skating Scene by Hendrick Avercamp (1585 - 1634). Ca. 1615
Avercamp's "Skating Scene" echoes Pieter Bruegel's "Winter Landscape" in many respects. Yet in his painting the didactic message is relegated to the background. The picture combines elements of the landscape and the genre scene. The frozen river by the walls of Kampen is alive with skaters, people fishing through holes in the ice and peasants with sledges. The figures are united by everyday interests: a cavalier is fixing his lady's skate, while a young boy looks on inquisitively, and further off we see figures playing ball, pulling an old man along in a sledge or taking a dog for a walk. There is even a custodian of the peace with a gun. The line of the horizon divides the picture in two: this is not a panorama, as in Bruegel's picture, but a painting of a small scene in a real place. The winter countryside is depicted as the natural surroundings of individual people.
Nederlands
IJsvermaak van Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - Kampen, 1634).
Olieverf op hout. 24 x 38 cm.
Pushkin Museum, Moskou
Bron: http://www.ibiblio.org/wm/pain...
Literatuur
• Geert & Sara Nijs, Games for Kings & Commoners, Part Three, p. 133. ISBN 978-2-9540069-3-2. 2015
Hendrick Avercamp, IJsvermaak op de stadsgracht bij de Hagenpoort te Kampen
IJsvermaak op de stadsgracht bij de Hagenpoort te Kampen door Hendrick Avercamp (1585 - 1634)
Pen in bruin, penseel in waterverf en dekverf, over een schets in grafiet of zwart krijt. Ondertekening in grafiet of zwart krijt
13,3 x 20,3 cm Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum, Amsterdam (object RP-T-1879-A-1(R)
Verwerving: overdracht van beheer in 1879 Bron: www.rijksmuseum.nl Literatuur • Hendrick Avercamp : master of the ice scene, p. 88, afb. 111, • Hendrick Avercamp : de meester van het ijsgezicht, p. 88, afb. 111, • Dutch drawings of the seventeenth century in the Rijksmuseum, Amsterdam : artists born between 1580 and 1600, dl. 1: texts, p. 7-8; dl. 2: plates, p. 11, afb. 14r, cat.nr. 14 • The Sharp Collection: Early Dutch Paintings with Golf Scenes. Wayne Xing. 2019
Hendrick Avercamp (copy after), IJsvermaak op een stadsgracht
IJsvermaak op een stadsgracht (Frolicking on a Frozen Canal in a Town), wellicht bij de Sint Janspoort te Haarlem, uit de periode ca. 1615 - ca. 1620, gemodelleerd naar (copy after) het werk van Hendrick Avercamp (1585 - 1634).
Dit schilderij is eerder toegeschreven aan Jan van de Velde I, Jan van de Velde II en Esaias van de Velde.
Een elegante dame kriijgt schaatsen ondergebonden, een groep mannen is aan het colven, rechts een lange groep schaatsers. Colfspeler 1 heeft zojuist zijn bal in de boot gespeeld en speler 2 gooit uit wanhoop zijn hoed op het ijs, misschien omdat hij verloren heeft. Links tegen de muur hurkt een poepende man.
Let op:
Bij het kolven werden verschillende doelen gekozen, meestal een stok of paal, maar soms ook een boot of over een boot naar een paal erachter.
Olieverf op paneel. 47 x 86,8 cm
Rijksmuseum (object SK-A-802). Aankoop april 1884
Bron: www.rijksmuseum.nl
Literatuur
• Artists born between 1570 and 1600, p. 55, 56,
• Esaias van den Velde 1587-1630, p. 199, rej. 34
• Nederlandse landschappen uit de 17e eeuw, cat.nr. 128
• C. Hugh Hildesley, 'Winterlandscapes in the 17th Century Netherlands', Auction 3 (dec. 1969), nr. 4, p. 44, fig. 3 (mogelijk Esaias van de Velde).
• Geert & Sara Nijs, Games for Kings & Commoners, Part Three (2015) 171.
IJsvermaak van Hendrick Avercamp (1585 - 1634) Op een bevroren water bij een kasteel vermaken talrijke figuren zich met schaatsen en kolfspelen.
Olieverf op paneel. Drager: 25,4 x 37,5 cm
Opschriften/merken: monogram H.A. Rijksmuseum (object SK-A-3247)
Verwerving: Schenking in juni 1936 van de heer H.W.A. Deterding te Londen
Bron: www.rijksmuseum.nl Literatuur • Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina's 52 en 94. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4 • Vermeer, Rembrandt and the Golden Age of Dutch art : masterpieces from the Rijksmuseum, p. 120-121, • Hendrick Avercamp : de meester van het ijsgezicht, p. 51, afb. 49, • Artists born between 1570 and 1600, p. 54-55, • Hendrick Avercamp (1585-1634) bijgenaamd "De stomme van Campen" en Barent Avercamp, 1612-1679, "schilders tot Campen" [ : 1 1979], S10.1 Download Afbeelding in hoge resolutie beschikbaar (tif, 53,8 MB)
Landschap met hooiwagen, door Hendrick Avercamp. Geheel links op de tekening zien we de vage contouren geschetst van een colfspeler
Tekening (inkt, waterverf, verf, zwart krijt, krijt) op papier. 13,3 x 18,2 cm. Opschrift op oude opzetvel: Stomp Van Campen.
Amsterdam Museum, Amsterdam (TA 18111). Aankoop 26 juni 1936 van F.R. Meatyard, Londen (£ 2/15); vermeld in het jaarverslag over het jaar, p. 16 (als H. Avercamp)
Hendrick Avercamp, Schaatsenrijders op het ijs bij Kampen
Schaatsenrijders op het ijs bij Kampen uit 1620 uit de omgeving van Hendrick Avercamp (1585 - 1634).
Olieverf op paneel. 33 x 52 cm.
Dit schilderij draagt weliswaar het monogram 'HA' en het jaartal 1620, maar ontbeeert de kwaliteiten die van Hendrick Avercamp zo'n begenadigd kunstenaar maakten.
De anonieme kunstenaar schilderde wintervernmaak met allerlei activiteiten op het ijs: veel schaatsenrijders, colf- en kolfspelers, kaaksleden, duwsleden en arrensleden. In de verte liggen twee grote schepen vastgevroren in het ijs. Links, rechts en in de verte is het silhouet van Kampen te zien.
Stedelijk Museum, Zwolle (langdurige bruikleen particuliere collectie sinds 1993).
Hendrick Avercamp, Schaatsers en kolvers op het ijs
Schaatsers en kolvers op het ijs. Tekening op papier van Hendrick Avercamp (1585 - 1634). Pen in bruin, penseel in waterverf, ondertekening in grafiet of zwart krijt.
Let op de afgebeelde kolfpaal en de kolfspeler op schaatsen.
Papier, 93 x 169 mm
Prentenkabinet Amsterdam (aankoop juni 1891, objectnr RP-T-1891-A-2430(R).
Bron: Mark Aberkrom, ^Robin Bargmann
Literatuur:
• Hendrick Avercamp : de meester van het ijsgezicht, p. 112, afb. 138,
• Hendrick Avercamp : master of the ice scene, p. 112, afb. 138,
• Dutch drawings of the seventeenth century in the Rijksmuseum, Amsterdam : artists born between 1580 and 1600, dl. 1: texts, p. 5; dl. 2: plates, p. 8, afb. 9r, cat.nr. 9
• Colf Kolf Golf, Early Golf - Vroeg Golf door Do Smit en Michiel Eijkman, p. 15. ISBN 978-90-78920-27-4, 2016
Hendrick Avercamp, Skaters, colf players and sledges on a frozen river near the St. Janspoort city gate at Haarlem
Skaters, colf players and sledges on a frozen river near the St. Janspoort city gate, with the Kruispoort in the background and the Pink mill beyond, Haarlem. (Studio of) Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - 1634, Kampen)
Oil on panel. 27.8 x 51 cm
Provenance
(Possibly) Mr. T.O.M.J. Baron van Wijnbergen (1864-1937), Utrecht; by descent to Mrs. A.L.T.M. Baronesse van Wijnbergen-Dommer (1882-1952), Utrecht; by descent to Mr. S.F.L. Baron van Wijnbergen (1913-?), Utrecht, 1940 (according to an old label on the reverse); by descent to Mr. T.A.M. Baron van Wijnbergen (1915-?), Voorhout; by descent to Mrs. M.J. Baronesse van Wijnbergen-van Dyk; by descent to the present owners.
Auction
• Christie’s, Amsterdam. Sale 2862 (Old Masters and 19th Century Art), Lot 18, 11 May 2011. Estimate € 30,000 - € 50,000; Price realised € 85,000
Hendrick Avercamp, Skaters, Colf players and Sledges on the Ice. 1630s
English, Nederlands
English
Skaters, Colf players and Sledges on the Ice. 1630s. Hendrick Avercamp (1585 - 1634) (Previously attributed to Barend Avercamp)
Oil on panel. 33 x 41.5 cm / 12.9 x 16.3 in
References
• catalogue: Hendrick Avercamp, 1585-1634, Barent Avercamp, 1612-1679, Frozen Silence, Paintings from museums and Private Collections
• RKDimages, Art-work number 4515
Provenance
• 1922-05-23 - 1922-05-23. Frederik Muller, Amsterdam, veiling. RKD vlg.cat. Frederik Muller, Amsterdam, 23 mei 1922, nr.38 (handexemplaar Prof. W. Martin)
Tekening (aquarel, wit gehoogd, pen in zwart) van Hendrick Avercamp uit ca. 1630
Op de voorgrond links vier figuren rond een ingevroren bootje, in het midden colfspelers en rechts (op de kant) en man met een bijl; op het middenplan links de boerderij, op de achtergrond een dorp
Hendrick Avercamp, Winter Fun in an Icy Polder Landscape
Deutsch, English
Deutsch
Winterliches Vergnügen in vereister Polderlandschaft
Öl auf Holz. 40 x 56,5 cm. Rechts unten auf einem Brett neben einem stehenden Mann mit Beil monogrammiert.
Das gut erhaltene Gemälde zeigt eine weite, bis zum Horizont sich hinziehende, Eisfläche mit zahllosen Einzelfiguren und Gruppen, die sich auf dem Eis verlustieren. Seitlich rechts wird die Eisfläche gesäumt von einem verschneiten Ufer mit einem Reetdachhaus hinter einem Baum und einem rechts als Repoussoir hochziehenden, laublosen Baum mit einem darauf sitzenden Vogel. Nahe des Ufers, vor einer Krüppelweide, eine Hütte mit Pultdach aus deren Öffnung das Hinterteil eines, seine Notdurft befriedigenden, Mannes zu sehen ist, als belustigendes Element im Bild. Links zieht das leicht hügelige Gegenufer bis zum Horizont, wobei hier Gebäude und Personen bereits nebelig verschwimmen. Im Zentrum des Bildes ein halb im Eis festliegender Kahn vor einem kleinen Mastschiff mit holländischer Flagge. Als Gegenstück zum Haus rechts, hat der Maler links eine Windmühle auf die Uferböschung gesetzt, davor ein Zelt auf dem Eis. Die Figuren im Vordergrund detailgetreu wiedergegeben, einzelne Gruppen im Gespräch sowie Familien mit Kindern oder etwa ein schlittschuhbindender Jüngling, vor einer Frau kniend. Die einzelnen Szenen narrativ und nicht selten in heiterer Auffassung. Der Maler ist vor allem durch seine Winterlandschaften und Eisvergnügen-Darstellungen bekannt geworden. Sein zeichnerisches Talent wurde bereits in seinem Kindesalter erkannt, nachdem er aufgrund seiner angeborenen Taubheit nicht sprechen konnte und von seiner Mutter im Schreiben unterrichtet wurde, jedoch alsbald auffiel, dass er seine Mitteilung noch besser durch Zeichnungen zu übermitteln verstand. Achtzehnjährig erhielt er unterricht bei dem dänischen Maler Pieter Fransz. Isaakz. (1569-1625). Vor allem aber der Einfluss der flämischen Schule, besonders des Gillis van Coninxloo (um 1581-1619/20) wird alsbald spürbar. Später wurde er Lehrer seines Neffen Barent Avercamp (1612-1679), von dem ebenfalls Winterlandschaften erhalten sind. Die zahlreichen Winterlandschaften seiner Hand, aber auch die seiner Zeitgenossen, werden heute durch die Tatsache erklärt, dass mit dem ausgehenden 16. Jahrhundert die sogenannte "Kleine Eiszeit" begann, die nahezu ein Jahrhundert angedauert hat. Der erzählerische Inhalt seiner Bilder enthält nicht selten auch zeitgenössische Geschichten und Anekdoten, was auch in der Brueghel-Tradition geprägt wurde. Zahlreiche Werke seiner Hand befinden sich in öffentlichen Sammlungen, wie etwa im Rijksmuseum Amsterdam, Stedelijk Museum Zwolle, Museum Kampen oder im Mauritshuis in Den Haag. Auch das Schloss von Windsor enthält eine bedeutende Sammlung seines Werkes. Im Jahre 2009 wurde sein Werk durch eine Ausstellung im Rijksmuseum Amsterdam gewürdigt (bis 14.02.1010). Zu seinen Nachfolgern, insbesondere der Winteransichten, zählen Jan Jozefsz. van Goyen (1596-1656), Jan van de Cappelle (um 1624-1679) sowie Aert van der Neer d. Ä. (1603/04-1677). 2016 wurde ein Asteroid nach ihm benannt. (1171681) (5) (11)
English
Winter Fun in an Icy Polder Landscape, by Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 – 1634, Kampen). In 2016, an asteroid was named after him.
Oil on panel. 40 x 56.5 cm. Monogrammed on a board next to a standing man with an axe lower right.
Winterlandscape, by Hendrick Avercamp (Amsterdam 1585 - 1634 Kampen)
Hendrick Avercamp
A famous Dutch landscape painter who was born in Amsterdam in 1585. His teacher there was Pieter Isaaksz. and possibly also G. van Coninxloo. Besides in Amsterdam he also worked in The Hague and Kampen, where his nephew Barend Avercamp was his pupil. He died in Kampen in 1634. He was specialised in winterlandscapes, but he also made some very fine summerlandscapes.
Winterlandscape
Oil on panel. 18.5 x 23.2 cm. Signed with monogram
Private collection (before: Mrs. Holbrooke, Bladon Castle, Burton on Trent, United Kingdom
Nederlands
Robin Bargmann: 'Ik herken wel rechtsonder de Winterkoning (Frederik V keurvorst van Paltz). Hij staat altijd in gezelschap. Hij is regelmatig afgebeeld met zijn rug naar de kijker. Zijn echtgenote vaak met gezichtsmasker (tegen de kou ook). Het is in strijd met protocol (i.e. onbeleefd) om het gezicht van iemand van koninklijke bloede af te beelden zonder toestemming. Hij is overigens herkenbaar aan de omgeslagen knielaars, dit om zijn hoge Engelse orde van de kouseband (Order of the Garter, vergelijkbaar met ‘onze’ inmiddels afgeschafte Bourgondische Orde van het Gulden Vlies) te kunnen tonen. Hij was getrouwd met de dochter van James VI/I koning van Schotland/Engeland en derhalve drager van deze orde. Dit is overigens mijn analyse die wordt bevestigd door ‘kenners’.'
This 'Winter Landscape' by Avercamp, oil on wood, is also named 'Dutch Ice-Scene with Golfer in the Foreground' and 'View of a Walled Fort with Figures Playing on Ice'. It depicts activities on a frozen river leading past a house on the left and passing a high-walled fort on the right. The round tower inside the fort reaches up to the sky and on both sides of the river are spotted frozen boats. Numerous people, young and old, are seen skating, walking or playing games for entertainment. The costumes of the people in the painting indicate that they represented different classes of people in the Netherlands during the early 17th century.
A young boy on the bottom left corner of the painting is blowing his nose while watching two people playing colf. To their right stand two gentlemen and a lady with sunglasses, talking. Another man to their right is playing colf as well. Further up in the picture, there are four men watching another kolfer playing.
Oil on panel. 33.6 x 48.3 cm
Literature
• The Sharp Collection: Early Dutch Paintings with Golf Scenes. Wayne Xing. Undated (c. 2019)
• Clara Welcker, onder S IX.I: Winterlandschap. Op een uitgestrekte ijsvlakte vele mensen, waaronder links twee kolvers en midden een jongetje op een slee. Op de linkeroever een hooiberg en boerderij met vlag, op de rechteroever op de achtergrond een vestingstad. Paneel, 33.6 x 48.3, gemerkt met vals monogram. Naar H. Avercamp. Uit Cuprar Angus, Schotland, verz. Hill of Tarvit, 1938. Edinburgh, National Trust for Scotland, 1966.
Hill of Tarvit Mansion, south of Cupar, Fife, Scotland
Hendrick Avercamp, Winter landscape with figures on a frozen river near a windmill
Winterlandschap met figuren op het ijs bij een windmolen, in de verte een stad, door Hendrick Avercamp Winter landscape with figures on a frozen river near a windmill
Let op:
Het motief van dit werk komt sterk overeen met het schilderij Winterlandschap met molen; de boerderij en de molen komen sterk overeen
Olieverf op paneel. 23,2 x 31,4 cm. Gemonogrammeerd linksonder: HA (ineen) Herkomst/Provenance
• Private collection, als omgeving van Pieter Brueghel II 1950. - 2007-12-06 familiebezit sinds 1950, in 2007 geveild
• art dealer David Koetser, Zurich/New York. 2007 - gesignaleerd • private collection Henry H. and June Weldon, New York City. - 2015-04-22 geveild
Veilingen/Auctions • Christie's (London (England)) 2007-12-06, afb. kleurenreproductie, lotnr. 54 • Sotheby's (New York City) 2015-04-22, afb. kleurenreproductie, lotnr. 6. Inbrenger H. Weldon, met opgave van herkomst en literatuur Literatuur/Documentation • Welcker/Hensbroek-van der Poel 1979 , (niet vermeld)
Winter Landscape, by Hendrick Avercamp (Amsterdam 1585 - 1634 Kampen; about 1630)
This crowded winter scene presents a cross-section of Dutch society enjoying a wide range of winters sports, on the frozen waterways. The figures in the foreground with long sticks are playing ‘kolf’, an early form of golf. The walled town in the background was previously thought to be the artist’s native town, Kampen, but is an imaginary site. To the left by the windmill is an inn, indicated by the sign with a white crescent. The brightly coloured figures stand out against the restrained, subtle tones of the landscape.
Avercamp was among the first Dutch artists to specialise in painting winter scenes. His paintings were much admired and commanded high prices during his life. Avercamp was born a deaf-mute and may have lived reclusively because of this. He trained in Amsterdam with Pieter Isaacsz, an established history and portrait painter, before returning to Kampen, a tranquil walled town on the Zuider Zee, where his father was a pharmacist. The town or some of its prominent buildings, often feature in the background of Avercamp’s compositions.
Oil on copper. 286 x 422 mm
National Gallery of Scotland, Edinbrough (NG 647); bequest of David Laing (1879)
Winter scene in Kampen. 1615-20. Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 – 1634, Kampen) Known as the ‘mute of Kampen’, Hendrick Avercamp painted scenes of everyday life in villages and towns, especially winter landscapes. Kampen is a city in the Dutch province of Overijssel, located north-east of Amsterdam.
This watercolour demonstrates Avercamp’s skills as a draughtsman, and his ability to convey something of the hustle and bustle of life on the ice, such as the man carrying firewood and the people playing games or the sledges that go under and beyond the bridge. The colf player does not play, but is only carrying his club. Watercolours such as this formed a significant portion of Avercamp’s output: they were usually monogrammed and intended for sale on the open market.
Pen, brown ink and watercolour over black chalk on paper, 17.2 x 26.5 cms The Fitzwilliam Museum, Cambridge, United Kingdom (PD.89-1963). Bequeathed by Sir Bruce Ingram, 1963 Source: Do Smit
Winter Scene on a Frozen Canal by Hendrick Avercamp (1585-1634). 1620
Oil on wood. 36,8 x 65,4 cm
Los Angeles Country Museum of Art (inv.nr. M.2009.106.23). Partial gift of Mr. and Mrs. Edward William Carter and purchased with funds provided by The Ahmanson Foundation, the Paul Rodman Mabury Collection, the William Randolph Hearst Collection, the Michael J. Connell Foundation, the Marion Davies Collection, Mr. and Mrs. Lauritz Melchior, Mr. and Mrs. R. Stanton Avery, the Estate of Anita M. Baldwin by exchange, and Hannah L. Carter (M.2009.106.23)
Nederlands
IJsvermaak op een gracht uit ca. 1620 door Hendrick Avercamp (1585-1634).
Olieverf op paneel. 36,8 x 65,4 cm / 14 1/2" x 25 3/4"
Los Angeles Country Museum of Art, collectie mw. Edward W. Carter (inv.nr. M.2009.106.23)
Literature
• Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina 52. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4
• Westermann, Mariët. A Worldly Art: The Dutch Republic 1585-1718. New York: Harry N. Abrams, 1996.
• Baer, Ronni. Class Distinctions: Dutch Painting in the Age of Rembrandt and Vermeer. Boston: Museum of Fine Arts, Boston, 2015.
• Walsh, Jr., John., and Cynthis P. Schneider. A Mirror of Nature: Dutch Paintings from the Collection of Mr. and Mrs. Edward William Carter (Second Edition). Los Angeles: Los Angeles County Museum of Art, 1992.
• Gifts on the Occasion of LACMA's 50th Anniversary. Los Angeles: Los Angeles County Museum of Art, 2015.
• Luijten, Ger, Peter Schatborn, and Arthur K. Wheelock, Jr. Drawings for Paintings in the Age of Rembrandt. Washington: National Gallery of Art, 2016.
• Weckler, Clara J. Hendrick Avercamp, 1585-1634: Bijgenaamd "de Stomme Van Campen;" en Barent Avercamp, 1612-1679: "Schilders tot Campen." Doornspijk: Davaco, 1979.
• Sutton, Peter C. El Siglo de Oro del Paisaje Holandés. Madrid: Fundación Colección Thyssen-Bornemisza, 1994
• Hendrick Avercamp: Master of the Ice Scene. Amsterdam: Rijksmuseum, 2009.
Winterlandschap van Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - Kampen, 1634). De vroege winterlandschappen van Avercamp zijn nog geschilderd in de traditie van Pieter Breugel de Oudere.
Vroeger ging het verhaal dat Hendrick Avercamp doofstom was geboren en nooit heeft leren praten. Schilderen zou voor hem dé manier geweest zijn om zijn gevoelens te uiten, maar ook een van de weinige beroepen die hem in staat stelde zichzelf te onderhouden. Recenter onderzoek heeft uitgewezen dat de doofheid vrijwel zeker opgaat voor het einde van zijn leven, maar hoogstwaarschijnlijk niet voor de daaraan vooraf gaande levensfase.
Olieverf op eikenhout. 25 x 34 cm. Wallraf-Richartz Museum, Keulen
Divertissement sur la Glace, tableau par Hendrick Avercamp (Amsterdam 1585 - 1634 Kampen)
La rivière IJssel, entièrement prise par la glace, et qu'anime un fourmillement de figures s'enlevant en taches coloriées sur un fond de blancheur où le ciel et le paysage s'unissent. On distingue deux traîneaux élégants, chacun attelé d'un cheval; sur la rive droite des potences, fourches patibulaires, et sur la rive gauche une vieille tour, un moulin et une grande ferme. Au loin la ville de Kampen.
Panneau. 53,5 x 96 cm
Provenance
• H. Houck, Deventer (1895)
• A.J. Kronenberg (1912)
• A.C. Visser van IJzendoorn
• Collection J. de Gruyter, Lausanne
Nederlands
Winterlandschap bij een stad van Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - Kampen, 1634).
Olieverf op hout
Particulier bezit (voorheen: Collectie J. de Gruyter, Lausanne)
Bron: http://www.ibiblio.org/wm/pain...
Literatuur
• Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina 37. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4 (in dit webmuseum beschikbaar)
• Catalogus: La vie Hollandaise au XVIIe, Paris 1967, No. 80
• 'Schotse kliek', een bijzondere vondst in de Leidse bodem door Do Smit (in dit webmuseum beschikbaar)
Hendrick Avercamp, Winterlandschap bij kasteel met schaatsers en colver
Winterlandschap bij kasteel met schaatsers en colver van Hendrik Avercamp . Het betreft hier een kasteel dat ontsproten is aan de fantasie van de schilder.
Winterlandschap met ijsvermaak van Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - Kampen, 1634).
Dorpsgezicht met vele figuren op het ijs: schaatsers, kolfspelers, wandelaars. Rechts een arreslede, links een kerk. De brouwerij links op de voorgrond draagt het door twee leeuwen opgehouden stadswapen van Antwerpen. Het detail met de arreslee en de daarvor spelende colver is in januari 2010 gebruikt voor postzegels ter gelegenheid van de Avercamptentonstelling in het Rijksmuseum te Amsterdam (zie onder Sier- en gebruiksvoorwerpen in tijdvak 1885-heden).
Olieverf op paneel. 77,3 x 131,9 cm
Opschriften/merken: Signatuur HAenricus Av; de H met de A vormt Avercamp monogram.
Rijksmuseum, Amsterdam (inv.nr. SK-A-1718)
Bron: http://www.rijksmuseum.nl/
Literatuur
• Hendrick Avercamp : de meester van het ijsgezicht, p. 38, 39, 209, afb. 43, • Artists born between 1570 and 1600, p. 7-12, p. 9 (afbeelding), • Nederland in de Gouden Eeuw, , cat.nr. 6
• 125 jaar openbaar kunstbezit : met steun van de Vereniging Rembrandt, p. 52, 53, • Nederlandse kunst in het Rijksmuseum 1600-1700, , cat.nr. 305
• Hendrick Avercamp (1585-1634) bijgenaamd "De stomme van Campen" en Barent Avercamp, 1612-1679, "schilders tot Campen" [ : 1 1979], , • Hendrick Avercamp (1585-1634) bijgenaamd "De stomme van Campen" en Barent Avercamp, 1612-1679, "schilders tot Campen" [ : 1 1979], , • Dawn of the Golden Age : northern Netherlandish art 1580-1620 [ : 1 1993a], , cat.nr. 5
• M. Verhoef, 'Van sneeuw naar verf', Kunstschrift 53 (2010) nr. 6, p. 14, 15
• Corine Koole, 'Literair levensverhaal : Hendrick Avercamp', Oog 3 (2009) nr. 5, p. 76-87.
• Geert & Sara Nijs, Games for Kings & Commoners, Part Three, p. 203. ISBN 978-2-9540069-3-2. 2015
• Colf Kolf Golf, Early Golf - Vroeg Golf door Do Smit en Michiel Eijkman, p. 27. ISBN 978-90-78920-27-4, 2016
Hendrick Avercamp, Winterlandschap met ijsvermaak buiten een dorp
Winterlandschap met ijsvermaak buiten een dorp door Hendrick Avercamp.
Robin Bargmann (naar Clara Welcker):
'Keurvorst Frederik V, de ‘Winterkoning’, is in 1926 op bezoek geweest in Kampen met zijn echtgenote prinses Elisabeth Stuart en de prinses van Oranje Amalia van Solms, echtgenote van stadhouder Frederik Hendrik. Hij heeft daar ook de familie Avercamp ontmoet. Dat verklaart ook dat HA regelmatig de Winterkoning met zijn familie en gevolg heeft afgebeeld, volgens het protocol onherkenbaar en op de rug geportretteerd. Elisabeth had dan vaak een maskertje voor. Frederik was ook soms herkenbaar aan de omgeslagen laars vanwege zijn belangrijke Engelse orde van de Kouseband (Order of the Garter) gekregen van zijn schoonvader koning Jacob van Engeland en Schotland.* Zie de bijlage bij deze publicatie. Hoewel op deze afbeelding geen colf- of kolfspeler is afgebeeld is deze toch bijgevoegd vanwege het kunsthistorische belang.
Ploos van Amstel heeft hem later ook gegraveerd naar een tekening van HA, echter met de Jacobskerk op de achtergrond om valselijk een Haagsche omgeving te creëren.'
'Je kunt ook vaststellen dat hij zichzelf regelmatig heeft afgebeeld als colfer, alsmede zijn broer Lambert en andere familieleven. Vanwege zijn doofstomheid heeft hij waarschijnlijk in kleine beschermde familiekring geleefd en heeft hij vaak zijn familieleden afgebeeld in zijn werk. Ze zijn herkenbaar aan de ‘upperclass’ kleding van de gegoede burgers.
Ook interessant is de regelmatige afbeelding van zigeunervrouwen door HA. Er is kennelijk een invasie geweest van ongewenste zigeuners in Kampen in 1625 (die snel daarna ook zijn weggestuurd).'
En...
'Op de voorgrond (van dit schilderij) duidelijk de Winterkoning Frederik V (met de kousenbandorder) en Stadhouder Fredrik Hendrik (met oranje sjerp). Het lijkt als of zij beiden een colf in hun handen hebben. Maar dat zou mij hogelijk bevreemden omdat het colfspel niet binnen het hofprotocol zou passen. Ik weet niet of er later iets bij geklooid is en zwaarden door colven zijn vervangen.'
RKD, Art-work number 184888:
'Ondanks ietwat sleetse en op vele plaatsen geretoucheerde toestand als eigenhandig te beschouwen; in maart 2005 op RKD getoond.'
Hendrick Avercamp, Winterlandschap met schaatsende en colvende figuren op het ijs bij een boerderij. Ca. 1610-1620
Winterlandschap met schaatsende en colvende figuren op het ijs bij een boerderij (Winterlandscape with figures skating and playing colf on the ice near a cottage) uit circa 1610-1620 van Hendrick Avercamp (1585 - 1634).
Olieverf op paneel. 15 x 29,5 cm. Gemonogrammeerd rechtsonder: HA dooreen
Herkomst
• private collection Friedrich Lippmann, Berlijn. 1912 geveild
• Kunsthandel P. de Boer, Amsterdam. 1940 - gesignaleerd, zie Amsterdam (Kunsthandel de Boer) 1940
• Stichting P. en N. de Boer, Amsterdam , inv./cat.nr 7
1959 - gesignaleerd, zie Martin-Méry 1959
Veilingen
• R. Lepke, Berlijn, 1912-11-26 - 1912-11-27, lotnr. 29, afb. black-and-white reproduction. Inbrenger: Friedrich Lippmann
Literatuur
• Berlijn 1914 , nr. 2 , met opgave van herkomst; als bij Alfons Jaffé • Amsterdam (Kunsthandel de Boer) Pasen 1940 , nr. 2 , afb. en opgave van herkomst, tentoonstelling en literatuur • Martin-Méry 1959 , nr. 1 , met opgave van herkomst, literatuur en tentoonstellingen • Laren 1966 (schilderijen) , nr. 68 , afb. en opgave van herkomst, literatuur en tentoonstellingen • Welcker/Hensbroek-van der Poel 1979 , nr. S14.5 , met opgave van herkomst en tentoonstellingen • Blankert e.a. 1982 , nr. 12 , afb. in kleur en opgave van herkomst, tentoonstellingen en literatuur • Eveline Schlumberger, 'Pieter de Boer. Les tableaux de ma collection qui ne seront jamais dispersés', Connaissance des Arts, nr. 163 (sept 1965), p. 90, afb. in kleur
Hendrick Avercamp, Winterlandschap met schaatsenrijders
Winterlandschap met schaatsenrijders, door navolger Hendrick Avercamp (Amsterdam, 1585 - 1634, Kampen)
Olieverf op paneel. 22,5 x 27,9 cm
Herkomst
Slg. Baron August Janssen, Amsterdam. – Auktion Frederik Muller & Co., Amsterdam, 4.11.1919, Lot 3. - Auktion Sotheby's, London, 4.12.2008, Lot 203 (als Hendrick Avercamp, Nachfolge). - Belgische Privatsammlung.
Literatuur
Clara J. Welcker: Hendrick Avercamp 1585-1634. Barent Avercamp 1612-1679. “Schilders tot Campen”, Doornspijk 1979, S. 204, Nr. S11 (als Hendrick Avercamp).
Hendrick Avercamp, Winterlandschap met schaatsers en colfspelers. Na 1630
Winterlandschap met schaatsers en colfspelers, na 1630, navolger van Hendrick Avercamp (bron: Ellis Dullaart, 2016-06). Datering onzeker: possibly a modern imitation Olieverf op paneel/Oil on panel. Rond/Round 20,4 cm. Monogram linksonder: HA (in ligature) Veilingen/Auctions
• Dorotheum (Vienna) 2016-10-18, afb. kleurenreproductie, lotnr. 14, as circle of Hendrick Avercamp. Realized price: € 50,000 ($ 62,500)
Correspondentie/Correspondence
201600173 (E. Dullaart with Dorotheum, 2016-06) Bron/Source: Do Smit
Winterlandschap uit circa 1608-1609 van Hendrick Avercamp (1585 - 1634).
De familiegroep linksonder werd na 1615 door Avercamp toegevoegd. Er wordt gezegd dat Hendrick Avercamp zichzelf op dit schilderij heeft en face afgebeeld: De derde figuur rechts van het links geplaatste huis.
Öl auf Eichenholz 18,2 cm (Durchmesser). Unten in der Mitte monogrammiert: 'HA'. Rückseite: Reste eines roten Lacksiegels.
Hendrick Avercamp war ein holländischer Maler, der in seiner Zeit aufgrund einer angeborenen Taubheit als „de Stomme van Kampen“ (der Stumme von Kampen) bekannt war. Er verbrachte wohl sein ganzes Leben in den Niederlanden, zwischen Kampen und Amsterdam, wo er sich als Maler auf Winterlandschaften spezialisierte. 1608, als Avercamp diese zwei kleinformatigen Bilder schuf, ereignete sich einer der kältesten Winter des 17. Jahrhunderts, in welchem alle Flüsse, Kanäle und Seen in Nordeuropa für die Dauer der Wintermonate zufroren. In beiden Gemälden ist eine Ansammlung von Figuren aus verschiedenen sozialen Schichten dargestellt, die unterschiedlichen vergnüglichen Beschäftigungen nachgehen: Einige laufen Eis oder spielen Kolf, eine holländische Urform des heutigen Hockeys. Jedoch ist in der dunstigen Landschaft, in der sich Häuser, Mühlen und Boote kaum abzeichnen, eine gewisse Wehmut spürbar. Avercamp, der stark von Pieter Bruegel d. Ä. beeinflusst wurde, zeigt hier eine traumhafte Szenerie, in welcher die eiskalte Luft alles zu durchdringen und einzufrieren scheint. Er gehörte zu den ersten Künstlern, die im frühen 17. Jahrhundert die einheimische Landschaft als bildwürdiges Motiv wiederentdeckten und dieser Gattung der Malerei eine neue Wertigkeit gaben. Francesco Leonelli
Hamburger Kunsthalle, Hamburg, Deutschland (HK-2). Vermächtnis des Stadtbaumeisters F.G.J. Forsmann, 1878
Nederlands
Winterlandschap uit ca. 1610-1620 van Hendrick Avercamp (1585-1634).
Hendrick Avercamp war ein holländischer Maler, der in seiner Zeit aufgrund einer angeborenen Taubheit als „de Stomme van Kampen“ (der Stumme von Kampen) bekannt war. Er verbrachte wohl sein ganzes Leben in den Niederlanden, zwischen Kampen und Amsterdam, wo er sich als Maler auf Winterlandschaften spezialisierte. 1608, als Avercamp diese zwei kleinformatigen Bilder schuf, ereignete sich einer der kältesten Winter des 17. Jahrhunderts, in welchem alle Flüsse, Kanäle und Seen in Nordeuropa für die Dauer der Wintermonate zufroren. In beiden Gemälden ist eine Ansammlung von Figuren aus verschiedenen sozialen Schichten dargestellt, die unterschiedlichen vergnüglichen Beschäftigungen nachgehen: Einige laufen Eis oder spielen Kolf, eine holländische Urform des heutigen Hockeys. Jedoch ist in der dunstigen Landschaft, in der sich Häuser, Mühlen und Boote kaum abzeichnen, eine gewisse Wehmut spürbar. Avercamp, der stark von Pieter Bruegel d. Ä. beeinflusst wurde, zeigt hier eine traumhafte Szenerie, in welcher die eiskalte Luft alles zu durchdringen und einzufrieren scheint. Er gehörte zu den ersten Künstlern, die im frühen 17. Jahrhundert die einheimische Landschaft als bildwürdiges Motiv wiederentdeckten und dieser Gattung der Malerei eine neue Wertigkeit gaben.
Francesco Leonelli
Öl auf Eichenholz 18,8 cm (Durchmesser). Unten in der Mitte monogrammiert: 'HA'. Rückseite: Rotes Lacksiegel monogrammiert 'PH oder 'RH' und nummeriert: '32'
Hamburger Kunsthalle, Hamburg, Deutschland (HK-3). Vermächtnis des Stadtbaumeisters F. G. J. Forsmann, 1878
Nederlands
Winterlandschap uit ca. 1610-1620 van Hendrick Avercamp (1585-1634).
Winterplezier, door navolger van Hendrick Avercamp Öl auf Holz. H 48,5; B 101,5 cm. Monogrammiert unten rechts: HA (ligiert) Auctions
• Lempertz 1845, Auction 895, Alte Kunst, 18.11.2006, 00:00, Cologne Lot 1001. Estimated price € 40.000 - € 45.000; Result: € 49.980
Provenance • Auktion H. Lange, Berlin, 12.03.1941, Lot 11 (dort mit RM 40.000,- bewertet); Süddeutscher Adelsbesitz. Literature • C. J. Welcker, Hendrick Avercamp, bearb. von D. Hensbroek-van der Poel, Doornspijk 1976, S. 245, WVZ-Nr. S XXXIV.1 (unter den Zuschreibungen) Source: Do Smit
De zeventiende-eeuwse Nederlandse schilder Hendrick Avercamp staat vooral bekend om zijn gedetailleerde winterlandschappen. In het Rijksmuseum in Amsterdam zijn nu voor het eerst zowel schilderijen als tekeningen van Hendrick Avercamp te zien in de overzichtstentoonstelling 'IJspret'.
Hendrick Avercamp (1585- 1634) Ook wel "de stomme van Kampen" genoemd, omdat hij doof zou zijn en waarschijnlijk nooit heeft leren praten. Hendrick Avercamp heeft veel winterse schaatstaferelen geschilderd. Op ongeveer 18-jarige leeftijd ging hij in de leer bij David Vinckboons en later bij Pieter Isaacszoon bij wie hij zich specialiseerde in winterlandschappen. De voorliefde voor dit onderwerp kwam waarschijnlijk voort uit zijn jeugd, waarin hij altijd ging schaatsen met zijn ouders. Omdat hij niets hoorde, leefde hij in zijn eigen wereldje en droomde hij altijd van de heerlijke tijd op het ijs. Daar was hij gelukkig. Zijn schilderijen zijn vertellend geschilderd, met veel anekdotes. Hendrick Avercamp was mute and known as "The mute of Kampen" ("De stomme van Kampen"). He specialized in painting the Netherlands in winter. Avercamp's paintings are colorful and lively, with carefully crafted images of the people in the landscape. Lots of humoristic details are to be found into his paintings. http://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrick... Thea Beckman heeft een levensverhaal over hem geschreven: http://nl.wikipedia.org/wiki/De_stomm... Inzoom van National gallery http://www.nationalgallery.org.uk/cgi... Mauritshuis ijsvermaak http://www.mauritshuis.nl/index.aspx?...