'001' Inleiding Kolfgeschiedenis

Aan het einde van de zeventiende eeuw begint Kolf zijn voorloper Colf te verdringen in Nederland. Als gevolg van onder andere de diverse verboden zoekt men in Nederland naar alternatieven die minder overlast geven aan de omgeving. Zo ontstaat het kolfspel, dat op een beperkt speelveld (een kolfbaan) wordt gepeeld. Bij het kolfspel gaat het er niet om in zo min mogelijk slagen de doelen te raken, maar om met een drieledige slag zo zuiver mogelijk te spelen via beide palen aan het begin en het uiteinde van de baan. Bij de eindslag tellen de punten aangegeven op de baan waar de bal blijft liggen. Aan de hand van diverse oude prenten kan worden afgeleid dat de eerste kolfbanen in de zeventiende eeuw buitenbanen waren. 

In de achttiende eeuw (1771) werd in Nederland de eerste overdekte baan (80 x 20 voet) gebouwd. In 1792 beschikten vrijwel alle Nederlandse steden over meerdere kolfbanen. Utrecht heeft 21 banen, waarvan 10 overdekt, Leiden 46 waarvan zeker 10 overdekt, Rotterdam 53 overdekte banen en Amsterdam 212 kolfbanen (76 binnen de poorten van de stad en 136 buiten de poorten van de stad). Er werd nog steeds om streepjes op een kerfstok om het ‘gelag’ gespeeld: ‘halve vles wyn, 5 Streepjes uit’ of ‘4 Streepjes uit, quart vlesje’. ‘Want alle fatsoenlyke lieden zoeken haar zelve maar te vermaaken, en het is om zoo veel wyn niet te doen, nog om iemand gelt af te winnen, want zulks word onder een zoet gezelschap niet gepermitteerd.’

Herbergiers hebben veel bijgedragen aan de populariteit van de kolfsport. Zij hielden de spelers bij het kolfspel dicht bij huis, wat voor hen profijtelijk was. Zij bouwden niet alleen banen, maar organiseerden ook wedstrijden en stelden prijzen beschikbaar. De Kolfbanen werden aangelegd met een vloer die waterpas lag en fraai gedraaide kolfpalen. Op dit moment zijn er nog maar 16 kolfbanen in Nederland. Dit zijn allemaal overdekte banen. De huidige puntentelling dateert van 1883 en is dankzij de kort daarop opgerichte kolfbond (de huidige Koninklijke Nederlandsche Kolfbond) gebruik en later regel geworden. Kolf wordt gespeeld met een bal (Gummi of Sajet) en een kliek.

Meld je aan voor de nieuwsbrief van golfgeschiedenis.nl en de Commissie Erfgoed. Klik hier, verstuur je mail en je bent aangemeld