Barend Avercamp (ook Barent of Berend genoemd, Kampen, 1612/13 – aldaar, begraven 24 oktober 1679) was een Nederlands kunstschilder. Hij schilderde portretten, architectuur, maar vooral winterlandschappen, evenals zijn meer bekende oom Hendrick Avercamp, die vermoedelijk ook zijn leermeester is geweest.
Aangezien zijn winterlandschappen met ijspret grote overeenkomsten vertoonden met die van zijn oom, werd Barends werk lange tijd toegeschreven aan Hendrick. Pas in de jaren twintig van de twintigste eeuw werd duidelijk dat er twee schilderende Avercampen bestonden.
Barend Avercamp bracht het grootste deel van zijn leven door in zijn geboorteplaats, afgezien van een periode van bijna tien jaar in Zutphen (1640 – 1649). Hij was onder meer lid van het plaatselijke Sint-Lucasgilde en was tevens werkzaam als houthandelaar.
Barend Avercamp Many small figures, some with skates, playing colf of riding on a horse-cart
Many small figures, some with skates, playing colf of riding on a horse-cart. Schetsboekblad van Barent Avercamp, 1613 - 1679
Drawing; pen and brown ink, grey wash. 199 x 315 mm
Provenance
• Duval; sale Amsterdam, 1910
• C. Hofstede de Groot; sale Leipzig (Boerner), 4 November 1931, no. 297
• A. Welcker, Amsterdam; purchased from him in 1957
Literature
• Kampen 1985
• Collection Welcker, A (1884 - 1957)
Prentenkabinet van de Universiteit Leiden, Leiden, The Netherlands (tegenwoordig: Universitaire Bibliotheken Leiden, Diensten Bijzondere Collecties; PK-T-AW-15)
Barent Avercamp was born in Kampen in 1612 and died in that town in 1679. He was the nephew and student of Hendrick Avercamp. His work is so like that of his uncle, that until 1930 all of Barent's paintings were classified as by Hendrick. It was assumed that Hendrick's late works were fully signed whereas the early ones were only monogrammed. Almost simultaneously P. de Boer, on the basis of stylistic comparison, and Clara Welcker, on the basis of new archival evidence, discovered the master, Barent Avercamp. Hendrick died in 1634; all works dated after this year are automatically by Barent.
Panel. 33.5 x 45 cm. Signed
Literature
• Clara J. Welcker, Hendrick Avercamp 1585-1634 and Barent Acercamp 1612-1675, Schilders tot Campen, 1933, no. 33 (as Hendrick Avercamp)
Exhibitions
• Dordrecht, Dordrechts Museum, Nederlandse landschappen uit de 17e eeuw, 1963, no. 4, fig. 45
Provenance
• London, auction, Collection Wellesley, 26-5-1922, lot 127
• The Hague, Collection A.S. van den Berg
• Rotterdam, Collection Dr. E. Marx
Nederlands
Wintertafereel uit ca. 1665 van Barent Avercamp (1612 - 1679)
Olieverf op paneel. 33,5 x 45 cm
Particulier bezit (voorheen: Mr. J.A.C. Bierenbroodspot, Amsterdam)
Barend Avercamp, Games on the ice near Kampen. 1654
English, Nederlands
English
Games on the ice near Kampen, by Barent Avercamp
Barent Avercamp was a pupil of his uncle Hendrick (1585–ca.1663) and adopted his characteristic subject matter of small, lively genre scenes set in and around Kampen, The Netherlands. Hendrick Avercamp was one of several early-seventeenth-century painters who, inspired by Pieter Brueghel the Elder, painted scenes of winter activities and games. These paintings include details like the ones seen here: bearded burghers looking on disapprovingly, a well dressed woman in her horse drawn sleigh, and younger men playing kolf, a golf-like game played on ice.
Oil on panel. 10 3/4 x 17 7/16 inches
High Museum of Art, Atlanta, USA (618), gift of Rolf R. Roland
Source: Stichting NGA Early Golf, Do Smit
Nederlands
IJsvermaak bij Kampen, door Barend Avercamp
Olieverf op paneel. 27 x 44,5 cm
High Museum of Art (voorheen: Art Association; 618), Atlanta, Verenigde Staten van Amerika. Schenking van Rolf R. Roland
Barend Avercamp, IJsvermaak buiten de wallen van een stad
IJsvermaak buiten de wallen van een stad door Barend Avercamp (1612 - 1679). Vooraan enkele mannen met kolfstokken. In het midden een arrenslede en schaatsers.
Plieverf op paneel. 40 x 53,5 cm
Rijksmuseum (object SK-A-3286
Verwerving
Schenking in maart 1940 van de heer en mevrouw Kessler-Hülsmann uit Den Bosch
Bron: www.rijksmuseum.nl
Literatuur
• Hendrick Avercamp (1585-1634) bijgenaamd "De stomme van Campen" en Barent Avercamp, 1612-1679, "schilders tot Campen" [ : 1 1979], , BA S5.1
• Aanwinsten 1940-1946 : tentoonstelling van schilderijen, beeldhouwkunst, meubelen, kunstnijverheid, teekeningen en prenten, verworven in de jaren 1940-1946, p. 7, cat.nr. 1
• Geert & Sara Nijs, Games for Kings & Commoners, Part Three, p. 134. ISBN 978-2-9540069-3-2. 2015
• 'Schotse kliek', een bijzondere vondst in de Leidse bodem door Do Smit (http://www.colf-kolf.nl/documents/2017-%20schotse%20kliek%20ds.pdf)
Download
• Detail van afbeelding (zie bijlage; jpg, 937 KB)
IJsvermaak uit ca. 1655 van Barent Avercamp (1612/13-1679).
Op de voorgrond speelt iemand naar een paaltje dat op een kolfstuk lijkt. Hij en zijn medespeler en de omstanders staan niet op de schaats, zodat het alles weg heeft van het kolfspel. Rechts van het midden wordt gecolfd door een man in een gele jas, die wel schaatsen aan heeft, en een man met een grijze jas en een hoed.
De dame midden in het groepje rechts draagt geen masker, maar een gezicht bedekkende muts tegen de kou.
Olieverf op paneel, 30,5 x 52 cm.
Particuliere collectie
Veiling
• Christie's London, 1975
Literatuur
• Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina's 11en 52. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4
• Geert & Sara Nijs, Games for Kings & Commoners, Part Three, p. 203. ISBN 978-2-9540069-3-2. 2015
• 'Schotse kliek', een bijzondere vondst in de Leidse bodem door Do Smit (in dit webmuseum)
Download
Afbeelding in lijst (tif, 14,7 MB)Detail kolfspelers (tif, 1,71 MB)
Barend Avercamp, Schaatsers en kolfspelers buiten de stadsmuren van Kampen. Ca. 1655
Schaatsers en kolfspelers buiten de stadsmuren van Kampen uit ca. 1655 door Barent Avercamp (1612/13-1679).
Barent was de neef van Hendrick Avercamp en minder bekend. Hij leerde het schilderen van zijn oom en nam in zijn werk ook geregeld details van hem over. Daarom heeft het tot 1920 geduurd voordat echt duidelijk werd dat er twee schilders met de naam Avercamp zijn geweest.
Notes
The painting can be compared with two drawings, also supposed to represent Kampen, by Esaias van de Velde (Amsterdam 1587 – 1630 The Hague). The similarities between these two drawings and the present painting are too striking to be a coincidence. Especially the position of the boat on the bank of the drawing in the Victoria & Albert Museum is, besides the resemblance in architecture, remarkable.When carefully comparing the drawing to a print by Abraham Rademaker from the city of Ysselstein, we can conclude that the two drawings by Van de Velde must have been inspired by the city defences of Ysselstein. It is known that Esaias van de Velde used his imagination when depicting existing architecture, but that he nonetheless usually represented this architecture clearly enough to be identified. Additionally, we know for a fact that Esaias has been to Ysselstein, proven by a winter landscape depicting the covered lock and the Ysselpoort of Ysselstein behind it. There is no evidence that Barent Avercamp also has travelled himself to Ysselstein.
When comparing the painting by Barent and the drawings by Van de Velde, the copied details strongly suggest that Barent must have known, seen and studied the drawing of 1621 meticulously and that it was used as an example for his painting.We presume that Hendrick Avercamp spent his apprenticeship in Amsterdam with the Antwerp master Gillis van Coninxloo (1544-1607) at the same time as Esaias van de Velde and Hercules Seghers studied with van Coninxloo. It is thus probably through Hendrick that Barent knew the drawings by Esaias van de Velde.
In 1936 this painting was with Walter Paech, art dealer and restorer in Amsterdam. After comparing two photographs in the documentation of the RKD - Netherlands Institute of Art History and tracing the provenance of this painting, we have concluded that during restoration Paech must have painted over several elements of the composition: the two most evident elements are the top of one the towers, and the man doing his needs under the city wall.
The painting is accompanied by a letter confirming that the descendants of the late Bernhard Albert Mayer of Mainz have transferred all rights, title, or interest in and to the painting.
Olieverf op paneel. 58 x 89 cm. Signed l.l. on the sledge
Provenance
Dr Hülsmann, Wiesbaden, 1907; Reg. Rat Schippers, Wiesbaden;
Bernhard Albert Mayer, Mainz, until 1934;
sale Gemäldesammlung Kom.-Rat Bernhard Albert Mayer, Mainz, Werke niederländischer Meister des 17. Jahrhunderts, Paul Graupe, Berlin, 25 June 1934, lot 2; Kunsthandel P. de Boer, Amsterdam, August-September 1934;
Galerie Moos, Geneva, Collections Jan W. Vos Amsterdam, H. Schauwecker Bruxelles, 7 December 1935, lot 4, ill. at plate 2;
Kunsthandel W. Paech, Amsterdam, 1936, no.1; H. Schrijver Jr., Castellaras, France, 1976; sale, Old Master Paintings, Sotheby’s, London, 3 July 1997, as ‘Property from a European Private Collection’, lot 30, ill; Johnny van Haeften Ltd, London, in December 1997 and Newhouse Galleries Inc., New York, 1997/98; Exhibited at TEFAF 1998, where purchased by an important Dutch collector, on behalf of the Foundation Oikonomos Beheer in The Netherlands
Literature
Welcker, C.J. 'Hendrick Avercamp (1585-1645) & Barent Avercamp (1612-1679) Schilders tot Campen', revised edition, 1979, pp. 333-334, nos. B.A. S 17 and B.A.S 21.1; A. Blankert, D. Hensbroek-vd Poel et al, 'Hendrick Avercamp, Barent Avercamp, Frozen Silence: Paintings from Museums and Private Collections', Amsterdam, 1982
Exhibitions
K. & V. Waterman, Provinciehuis, Zwolle, 'Hendrick Avercamp, Barent Avercamp, Frozen Silence: Paintings from Museums and Private Collections', 1982, no. 18, p.120, ill. p. 121; Johnny Van Haeften Ltd, London, December 1997, no. 4, illustrated in colour.
For sale
• Douwes Fine Art
• Tefaf 2017, € 760.000 (Douwes Fine Art). Source: Anna Koldeweij
Barend Avercamp, Winter landscape with people playing colf. 1650-1655
Winterlandschap met colfspelers (Winter landscape with people playing 'colf') geschilderd door Barend Avercamp (1612 - 1679). Dit schilderij toont stilistische overeenkomsten met een vergelijkbare compositie in het Rijksmuseum (inv.nr. SK-A-2386; de bebouwing rechts in de achtergrond is vrijwel identiek).
Olieverf op hout, 22,5 x 43,2 cm
Collecties
• Art dealer David Koetser, Zürich/New York
2014-03 - getoond op TEFAF Maastricht, maart 2014. Verwachte opbrengst tussen CHF 5.000 en CHF 7.000
Winter Scene, c. 1650. Barend Avercamp (1612/1613 - 1679)
Barend was Hendrick Avercamp’s nephew and was influenced by his uncle. In this oil on wood, Barend depicts how people in northern Holland worked, lived and entertained. The painting features an overcast sky, with spectators on the left bank of the frozen river and the bridge watching people enjoying different activities and games. To the right of the painting are two men with high hats playing colf. One of them, with his back towards the viewer, is holding a club in his hands watching his pal playing.
Oil on panel
Literature
The Sharp Collection: Early Dutch Paintings with Golf Scenes. Wayne Xing. 2019
Hill of Tarvit Mansion, ssouth of Cupar, Fife, Scotland
Barend Avercamp, Winterlandschaft mit Fischern und einem Colf Spieler
Deutsch Winterlandschaft mit Fischern, und einem colf Spieler, auf dem Eis, 1654. Barend Avercamp (Kampen 1612/1613 - 1679 Kampen) (Hendrick Avercamp (Amsterdam 1585 - 1636 Kampen), ehemals zugeschrieben)
In annähernd gleichem Format wie Inv.-Nr. 21650 und bei grundsätzlich verwandter Komposition galt auch dieses Blatt bis zuletzt als Arbeit des Hendrick Avercamp – ungeachtet der Tatsache, dass dieser 1654 bereits gestorben war und dass Inv.-Nr. 21649 bereits bei Welcker als eine der beiden einzigen datierten Zeichnungen des Barend Avercamp aufgeführt wurde.(Anm.1) Offensichtlich wurden dessen Initialen von späterer Hand umgewandelt in das Monogramm seines berühmteren Onkels. Eine gemalte „Sommerlandschaft mit Fischern“ Barend Avercamps, ebenfalls aus dem Jahre 1654, zeigt ähnliche Figurentypen wie das Hamburger Blatt.(Anm.2) Deutlich zeigt sich in Aufbau und Figurentypen der Einfluss Hendrick Avercamps. Auch in der Grundierung des Papiers orientierte sich Barend am Werk seines Onkels, ohne allerdings die bei diesem üblichen Deckfarben zu verwenden. In etwas vereinfachter Form wurde die Szene im Gegensinn von Pieter Schenk radiert.(Anm.3) Abweichungen finden sich in der Form der Netze, der aus dem Eis geschlagenen Stücke und des Korbes; zudem wurde die Staffage im Hintergrund um einige Figuren reduziert.
1 Vgl. Clara J. Welcker, Dorte J. Hensbroek-Van der Poel: Hendrick Avercamp 1585-1634 bijgenaamd 'de stomme van Campen' en Barent Avercamp 1612-1679. 'Schilders tot Campen', Doornspijk 1979, S. 337. 2 Amsterdam, Sammlung H. A. Wetzlar, Clara J. Welcker: Hendrick Averkamp bijgenaamd de 'Stomme van Campen' en Barent Avercamp, Schilders tot Campen, Zwolle 1933, Nr. B.A. S. 2, Abb. LVIII. – Die beiden Vordergrundfiguren begegnen zudem auf einem Barend Avercamp zugeschriebenen Skizzenblatt, ehemals Amsterdam, Sammlung A. Welcker, vgl. Clara J. Welcker: Hendrick Averkamp bijgenaamd de 'Stomme van Campen' en Barent Avercamp, Schilders tot Campen, Zwolle 1933, S. 122 und ebd. S. 301, Nr. B.A. T 3. 3 Clara J. Welcker: Hendrick Averkamp bijgenaamd de 'Stomme van Campen' en Barent Avercamp, Schilders tot Campen, Zwolle 1933, Nr. B.A. G 1 (143 x 200 mm); in Hollstein’s Dutch & Flemish Etchings, Bd. 1, 1949, Nr. 19 noch mit Verweis auf Vorlage Hendrick Avercamps; in Hollstein’s Dutch & Flemish Etchings, Bd. 25, 1981, S. 11, Nr. 40 als „nach Barend Avercamp“.
Annemarie Stefes
Pinsel in Schwarz und Braun, aquarelliert, auf mehrfarbig grundiertem Papier; Einfassungslinien (Feder in Schwarz). 150 x 195 mm (Blatt). Unten rechts monogrammiert ,wohl: 'BA', von späterer Hand verändert in: 'HA [ligiert]'; unterhalb davon datiert: '1654' (Feder in Schwarz). Auf dem Verso unten links Stempel der Hamburger Kunsthalle (L. 1328); unten in der Mitte nummeriert: '400' (Feder in Braun)
Provenienz
• Georg Ernst Harzen (1790-1863), Hamburg (L. 1244) (NH Ad:01:02, fol. 2: 'Hendr. van Averkamp Winterlandschaft. Ein Fischer zieht sein Netz aus einer Öffnung {im Eise}in der gefrorenen Decke eines Flußes hervor neben ihm eine Frau. Hinter der g... die Eisfläche ist durch Fischer und Bäume belebt. [Umstellungen im Satzbau, Nummerierungen nicht nachvollziehbar] Pastellfarben bez HA. 7.2/5.7 Nebst einem danach radiertem Blatte von der Gegenseite, bez P. Schenck fecit.'; • NH Ad: 02: 01, S. 242); • Legat Harzen 1863 an die „Städtische Gallerie“ Hamburg; 1868 der Stadt übereignet für die 1869 eröffnete Kunsthalle
Bibliographie
• Stefes, Annemarie: Niederländische Zeichnungen 1450-1850. Katalog I Van Aken-Murant, hrsg. von Gaßner, Hubertus und Stolzenburg, Andreas, Die Sammlungen der Hamburger Kunsthalle Kupferstichkabinett, Bd. 3, Böhlau Verlag Köln Weimar Wien 2011, S.78, Nr.27
• Christopher White, Charlotte Crawley: The Dutch and Flemish Drawings of the fifteenth to the early nineteenth centuries in the collection of Her Majesty the Queen at Windsor Castle, Cambridge 1994, S.148, bei Nr. 239
• George S. Keyes: Pieter Schenck, hrsg. von Karel G. Boon, Hollstein's Dutch and Flemish Etchings, Engravings and Woodcuts ca. 1450-1700, Bd. 25, Amsterdam 1981, S.11, bei Nr. 40
• Clara J. Welcker, Dorte J. Hensbroek-van der Poel: Hendrick Avercamp 1585-1634 bijgenaamd 'de stomme van Campen' en Barent Avercamp 1612-1679. 'Schilders tot Campen', Doornspijk 21979, S.122, 337, Nr.B.A. T 1
• F. W. H. Hollstein: Dutch and Flemish Etchings, Engravings and Woodcuts ca. 1450 - 1700, Abry - Berchem, Bd. 1, Amsterdam 1949, S.45, bei Nr. 19
• Clara J. Welcker: Hendrick Averkamp bijgenaamd de 'Stomme van Campen' en Barent Avercamp, Schilders tot Campen, Zwolle 1933, S.122, 301, Nr.B.A. T 1