Jheronimus Bosch, De zeven hoofdzonden - ca. 1500
Titel: De zeven hoofdzonden
Herkomst: Museo Nacional del Prado, Madrid
Artiest: Jheronimus Bosch
Datering: ca. 1500
Techniek: Olieverf op hout
Afmeting: 120 x 150 cm
Bijzonderheden:
Rond een zegenende Christus zijn de zeven hoofdzonden afgebeeld in afzonderlijke taferelen, elk voorzien van hun Latijnse naam:
Gula | Gulzigheid, overdaad (onderaan)
In de 'huiskamer' zijn een man en zijn zoon afgebeeld die vreten en zuipen. De vrouw betreedt de kamer met een gebraden kip om zo aan de gulzigheid en overdaad van haar gezin tegemoet te komen.
Dat juist in dit tafereel een colfstok met bal zijn afgebeeld toont aan dat Jeroen Bosch wilde waarschuwen voor het overdadige colven in zijn tijd.
Met de klok mee zien we nog:
Luiheid | Accidia
Daarnaast wordt een in slaap gedommelde priester in zijn droom door een non die aan hem verschijnt, erop gewezen dat hij moet bidden in plaats van zich aan de luiheid over te geven.
Wellust | Luxuria
In en voor een tent wordt deze doodzonde uitgebeeld door elkaar beminnende paren.
IJdelheid | Superbia
Vervolgens zien we een vrouw die zichzelf in een door de duivel omhoog gehouden spiegel bekijkt.
Ira | Toorn
Bovenaan wordt de toorn verbeeld door twee dronken mannen die in een twist verwikkeld zijn om een vrouw.
Afgunst | Invidia
Tenslotte wordt de afgunst weergegeven. Een hond kijkt begerig naar een bot van de man, die op zijn beurt weer vol afgunst kijkt naar de rijke valkenier.
Gierigheid | Avaritia
De zesde zonde is die van de gierigheid, waarbij een baljuw zijn uitspraak laat beïnvloeden door de persoon met het meeste geld.
De centrale cirkel wordt boven en onder geflankeerd door twee teksten uit het Bijbelboek Deuteronomium (32:28-29 & 32:20), en op de vier hoeken zijn in cirkelvorm de vier uitersten afgebeeld. Boven staat links de hemel en rechts de hel; onder staat links het laatste oordeel en rechts de dood, Van deze vier is de hel de meest in het oogspringende voorstelling. Hier zijn namelijk de verschillende straffen te zien die horen bij elk van de zeven zonden.
Bron: De Bijbel
Het paneel is in redelijk goede staat overgeleverd, op enkele barsten na die zijn ontstaan op de plekken waar de houten paneeldelen elkaar raken. Dit paneel wordt doorgaans in de literatuur aangeduid als het Madrileens tafelblad. Dat komt vooral omdat de centrale voorstellingen van meerdere zijden bekeken moeten worden.
Of het werk daadwerkelijk als tafelblad is bedoeld is niet bekend. Een andere verklaring die gegeven kan worden is dat het paneel misschien in een plafond heeft gezeten, maar ook dat is louter speculatie. Wat het paneel voorstelt is echter allerminst giswerk.
Op verschillende werken van Jeroen Bosch komen ballen en colfstokken voor.
Raadpleeg http://www.boschuniverse.org/ voor meer informatie.
Details:
Lees volledige artikel
Herkomst: Museo Nacional del Prado, Madrid
Artiest: Jheronimus Bosch
Datering: ca. 1500
Techniek: Olieverf op hout
Afmeting: 120 x 150 cm
Bijzonderheden:
Rond een zegenende Christus zijn de zeven hoofdzonden afgebeeld in afzonderlijke taferelen, elk voorzien van hun Latijnse naam:
Gula | Gulzigheid, overdaad (onderaan)
In de 'huiskamer' zijn een man en zijn zoon afgebeeld die vreten en zuipen. De vrouw betreedt de kamer met een gebraden kip om zo aan de gulzigheid en overdaad van haar gezin tegemoet te komen.
Dat juist in dit tafereel een colfstok met bal zijn afgebeeld toont aan dat Jeroen Bosch wilde waarschuwen voor het overdadige colven in zijn tijd.
Met de klok mee zien we nog:
Luiheid | Accidia
Daarnaast wordt een in slaap gedommelde priester in zijn droom door een non die aan hem verschijnt, erop gewezen dat hij moet bidden in plaats van zich aan de luiheid over te geven.
Wellust | Luxuria
In en voor een tent wordt deze doodzonde uitgebeeld door elkaar beminnende paren.
IJdelheid | Superbia
Vervolgens zien we een vrouw die zichzelf in een door de duivel omhoog gehouden spiegel bekijkt.
Ira | Toorn
Bovenaan wordt de toorn verbeeld door twee dronken mannen die in een twist verwikkeld zijn om een vrouw.
Afgunst | Invidia
Tenslotte wordt de afgunst weergegeven. Een hond kijkt begerig naar een bot van de man, die op zijn beurt weer vol afgunst kijkt naar de rijke valkenier.
Gierigheid | Avaritia
De zesde zonde is die van de gierigheid, waarbij een baljuw zijn uitspraak laat beïnvloeden door de persoon met het meeste geld.
De centrale cirkel wordt boven en onder geflankeerd door twee teksten uit het Bijbelboek Deuteronomium (32:28-29 & 32:20), en op de vier hoeken zijn in cirkelvorm de vier uitersten afgebeeld. Boven staat links de hemel en rechts de hel; onder staat links het laatste oordeel en rechts de dood, Van deze vier is de hel de meest in het oogspringende voorstelling. Hier zijn namelijk de verschillende straffen te zien die horen bij elk van de zeven zonden.
Bron: De Bijbel
Het paneel is in redelijk goede staat overgeleverd, op enkele barsten na die zijn ontstaan op de plekken waar de houten paneeldelen elkaar raken. Dit paneel wordt doorgaans in de literatuur aangeduid als het Madrileens tafelblad. Dat komt vooral omdat de centrale voorstellingen van meerdere zijden bekeken moeten worden.
Of het werk daadwerkelijk als tafelblad is bedoeld is niet bekend. Een andere verklaring die gegeven kan worden is dat het paneel misschien in een plafond heeft gezeten, maar ook dat is louter speculatie. Wat het paneel voorstelt is echter allerminst giswerk.
Op verschillende werken van Jeroen Bosch komen ballen en colfstokken voor.
Raadpleeg http://www.boschuniverse.org/ voor meer informatie.
Details: