Gerard ter Borch

Gerard ter Borch (1617–1681) was een invloedrijke Nederlandse schilder uit de Gouden Eeuw, vooral bekend om zijn verfijnde genrevoorstellingen en portretten. Hij werd geboren in Zwolle als zoon van schilder Gerard ter Borch de Oude, van wie hij zijn eerste opleiding kreeg. Al op jonge leeftijd viel zijn talent op; er zijn tekeningen bewaard van toen hij slechts zeven jaar oud was.

Ter Borch groeide op in een uitgesproken artistieke familie. Zijn halfzuster Gesina ter Borch en meerdere broers waren eveneens actief als tekenaar of schilder. Deze omgeving stimuleerde samenwerking en onderlinge beïnvloeding. Een bekend voorbeeld hiervan is het gezamenlijk vervaardigde portret van hun jong overleden broer Moses, waarin zowel Gerard als Gesina aandeel hadden en waarin hun zorg voor detail en empathische benadering goed zichtbaar wordt.

In zijn vroege loopbaan werkte Ter Borch in verschillende Nederlandse kunstcentra zoals Amsterdam en Haarlem. Daarnaast reisde hij veel door Europa, wat zijn stijl verrijkte en hem internationale bekendheid opleverde. Vanaf 1654 vestigde hij zich in Deventer, waar hij een succesvolle carrière uitbouwde en tevens bestuurlijke functies bekleedde.

Gerard ter Borch specialiseerde zich vooral in intieme, psychologisch scherpe scènes uit het dagelijks leven van de welgestelde burgerij. Zijn aandacht voor lichaamstaal, subtiele emotie en de nauwkeurige weergave van materialen — vooral glanzend satijn — maakte hem beroemd. Ook als portretschilder verwierf hij veel aanzien: zijn portretten zijn vaak klein van formaat, maar bijzonder verfijnd en waarheidsgetrouw.

Zijn werk had invloed op tijdgenoten en latere schilders, onder wie Johannes Vermeer, die eveneens huiselijke intimiteit en lichtwerking centraal stelde. Vandaag geldt Ter Borch als een van de meest gevoelige en technisch briljante kunstenaars van de Nederlandse Barok, geroemd om zijn vermogen om menselijke interacties met opmerkelijke subtiliteit te verbeelden.

Zie ook:

Index personen

Gerard ter Borch II, IJsvermaak bij de Zijlpoort te Haarlem. 1634

IJsvermaak bij de Zijlpoort te Haarlem uit 1634 door Gerard ter Borch II (Zwolle 1617 - 1681)

Aanvankelijk toegeschreven aan Pieter Molijn, vanwege de annotatie, maar waarschijnlijk door Gerard (II) gemaakt onder leiding van zijn leermeester Molijn in diens atelier.

Tekening van zwart krijt op papier. 168 x 328 mm

Rijksmuseum, Amsterdam (RP-T-1887-A-1132), verworven in februari 1887 met steun van de Vereniging Rembrandt

Literatuur

• Drawings from the Ter Borch studio estate, dl. 1, p. 118-119, afb., cat.nr. GJr 43

Bron: Stichting NGA Early Golf, beeldcollectie van Steven J.H. van Hengel, Do Smit

Lees volledige artikel

Gerard ter Borch II, Skating scene with colf players. 1634

English

Drawn on paper from 1634 by Gerard ter Borch II (1617 - 1681)

Skating scene with colf players; a man on skates at left foreground holding a stick, another man holding a hat, behind them a man has slipped and is lying on the ice.

Inscription Content: Verso signed and dated: "G Terbourg 25 January 1634"

Pen and brown ink, and brown wash. 139 x 103 mm

British Museum (AN216815001)

Source: Saar Nijs

Literature

• Kate de Rothschild, 'Exhibition of Old Master Drawings', 1987, no.40

• Alison McNeil Kettering, 'Drawings from the Terborch Studio Estate (Catalogue of the Dutch and Flemish Drawings in the Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum, Amsterdam)', The Hague, 1988, volume V, part 1, p.108, note to G Jr 28, p.112, under no. G Jr 35 and vol. V, part 2, Appendix 1, p.828, no.27; • Kate de Rothschild. Master Drawings. A Celebration, 35 years in the art world, 1972-2007', 2008, cat.no.14, repr.

• 'Schotse kliek', een bijzondere vondst in de Leidse bodem door Do Smit

Lees volledige artikel

Gerard ter Borch II, IJsgezicht met kolfspelers. 1634

IJsgezicht met kolfspelers, op 23 januari 1634 te Haarlem getekend door Gerard ter Borch jr. (1617-1681).

Tekening. 16,5 x 20,8 cm. Opschrift: anno 1634 den 23 januarij (verbleekt).

Pen en penseel in bruin, over zwart krijt

Rijksprentenkabinet, Amsterdam. Inv.nr. RP-T-1887-A-794.

Literatuur

• Drawings from the Ter Borch studio estate, dl. 1, p. 110, p. 111 (afb.), cat.nr. GJr 33

Bron: Robin Bargmann

Lees volledige artikel

Gerard ter Borch II, Schaatsers buiten Zwolle

Schaatsers buiten Zwolle, tussen 1610 en 1640 getekend door Gerard ter Borch jr (1617 - 1681).

Pen in bruin en zwart, penseel in zwart en grijs, sporen van potlood. 151 x 290 mm

Aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt in februari 1887

Rijksmuseum, Amsterdam (RP-T-1887-A-832)

Tentoongesteld

• Thanks to Rembrandt, Amsterdam 15 oktober 2008 t/m 9 februari 2009

Literatuur

• Drawings from the Ter Borch studio estate, dl. 1, p. 112, p. 113 (afb.), cat.nr. GJr 35

Bron: Robin Bargmann

Lees volledige artikel

Gerard en Gesina ter Borch, Moses ter Borch met een kolf slaghout - 1655

Titel: Moses ter Borch met een kolf slaghout

Herkomst: National Gallery of Art in Washington, D.C.

Artiest: Gerard en Gesina ter Borch

Datering: ca. 1655

Techniek: Olieverf op doek

Afmeting: 56,2 × 45 cm

Bijzonderheden: Moses houdt een Schotse klik vast
Zie ook: Thuis bij Ter Borch

Details:

Lees volledige artikel