Adriaen van de Velde (1636–1672) was een vooraanstaand Nederlandse schilder, tekenaar en etser uit de Gouden Eeuw, gespecialiseerd in landschappen waarin mens en dier een opvallend harmonieuze rol spelen. Hij werd in Amsterdam geboren in een kunstenaarsfamilie: zijn vader en broer waren bekende marineschilders. Ondanks deze achtergrond koos Adriaen bewust voor het landschap als hoofdonderwerp, waarmee hij een geheel eigen richting insloeg binnen de familie.
Zijn opleiding begon waarschijnlijk in het atelier van zijn vader, maar hij ontwikkelde zich verder in Haarlem, waar hij in de leer ging bij landschapschilder Jan Wijnants. Daar kwam hij in contact met de “dierenschilders” van zijn tijd, die hem beïnvloedden in zijn nauwkeurige weergave van vee. Terug in Amsterdam bouwde hij snel een reputatie op als meesterlijke schilder van rustige, heldere landschappen. Zijn talent werd zo gewaardeerd dat andere kunstenaars hem vaak vroegen om figuren of dieren toe te voegen aan hun composities — een taak waarin hij excelleerde dankzij zijn scherpe observatievermogen en elegante tekenstijl.
Van de Velde’s eigen schilderijen kenmerken zich door een kalme, vaak pastorale atmosfeer: weiden met grazend vee, herders in zachte namiddagzon, duinlandschappen en strandgezichten. Zijn beheersing van licht en luchtperspectief geeft zijn werken een bijna tijdloze sereniteit. Even beroemd zijn zijn tekeningen, vooral de roodkrijtstudies van mensen en dieren, die getuigen van een uitzonderlijk oog voor vorm, anatomie en houding. Deze studies vormden de basis voor zijn schilderijen en tonen zijn ambachtelijke precisie.
Ondanks zijn grote succes werd zijn carrière abrupt beëindigd door zijn vroege dood op 35-jarige leeftijd. Toch liet Adriaen van de Velde een indrukwekkend en invloedrijk oeuvre na en wordt hij beschouwd als een van de meest verfijnde landschapsmeesters van de Nederlandse zeventiende eeuw.
Adriaen van de Velde, Wintergezicht bij de Grote Sluis te Spaarndam - 1668
Titel: De Kamper raad op het ijs
Herkomst: The National Gallery, Londen Artiest: Adriaen van de Velde
Datering: 1668
Techniek: Olieverf op paneel
Afmeting: 30,3 x 36,4 cm
Bijzonderheden: Let op de colfspeler met de Schotse kilt en de Schotse klik. Dat is dus een Schotse koopman. Aan de horizon zien we een windmolen en een gezicht op Haarlem met de Grote Kerk, gezien vanaf Spaarndam langs de Spaarne.
Adriaen van de Velde, IJstafereel bij een stadsmuur. 1669
IJstafereel bij een stadsmuur uit 1669 van Adriaen van de Velde (1636-1672). Op de voorgrond zien we een knielende figuur die zijn schaatsen losmaakt uit een pakketje dat hij aan zijn colfstok heeft gebonden. Daarachter een colver die (op hem?) wacht. Doek op paneel, 33 x 45 cm Literatuur Serendipity on Early Golf van Robin Bargmann, pagina 56. 2010. ISBN 978-90-816364-1-4
Staatliche Kunstsammlungen Dresden, Gemäldegalerie Alte Meister (inv. 1659).
Bron: Robin Bargmann Download Afbeelding in groter formaat (zie bijlage; tif, 19.8 MB)
Adriaen van de Velde, Winter scene with a group of colf players on a frozen river
English, Nederlands
English
Winter scene with a group of colf players on a frozen river. 1660-1672. Adriaen van de Velde (1636 - 1672)
This winter landscape shows a view across a broad frozen river, toward a wooden bridge, with houses on the right. A distant town is visible beyond the bridge, on the left. In the foreground, four men stand talking on the ice, two wearing skates and two holding colf clubs. A fifth figure sits adjusting his skates on the near grassy bank. Behind him, a man pushes a loaded sledge across the ice. Other figures are active on the ice, and a man and child can be seen crossing the bridge. Colf was played widely on Dutch frozen canals in the seventeenth century, during the extended period of long, exceptionally severe winters that has come to be known as the Little Ice Age. The stick and ball game was played in the streets and other open areas in summer, and on the ice in winter. Adriaen van de Velde, who was mainly active in Amsterdam, was the son of Willem van de Velde I and the brother of Willem van de Velde II. Unlike them, he was not drawn to marine painting, and trained in Haarlem instead with the landscape painter Jan Wijnants. During his short, but highly productive life he specialised in Italianate landscapes and animal scenes (although he is not known to have travelled to Italy), and also produced many accomplished beach, dune and winter landscapes in a more prosaic style, of which this is a fine example.
Oil on panel. Unframed: 22.4cm x 28.4cm; framed: 35.8cm x 42.5cm
Manchester Art Gallery (1979.508), Manchester, UK. Bequeathed by Mr and Mrs Assheton-Bennett.
Source: Do Smit
Nederlands
Wintervermaak van Adriaen van de Velde (1587 - 1630).
Olieverf op paneel. Doek: 22.4cm x 28.4cm; ingelijst: 35.8cm x 42.5cm
Manchester Art Gallery (1979.508), Manchester, Engeland